De afbouw of afbouwfase is de bouwfase die volgt op de ruwbouwfase. In de ruwbouwfase wordt het casco van een gebouw geplaatst en aan het einde van deze fase wordt het gebouw wind- en waterdicht gemaakt. Nadat dit gebeurd is treed over het algemeen de afbouwfase in. In de afbouwfase wordt een gebouw klaar gemaakt voor gebruik of bewoning. Een gebouw kan worden gebruikt als woning maar kan ook worden gebruikt voor een bedrijf of kantoorcomplex. Als men een gebouw gebruikt als woning spreekt men over het algemeen van woningbouw. Ook appartementen worden door de meeste bouwbedrijven onder de naam woningbouw geplaatst. Grote fabriekspanden, ziekenhuizen en kantoorcomplexen worden onder de naam utiliteit geplaatst.
De eisen met betrekking tot de afbouw van woningen zijn over het algemeen anders dan de eisen die aan kantoorruimtes en andere bedrijfspanden worden gesteld. In de utiliteit worden in de afbouwfase bijvoorbeeld systeemplafonds geplaatst en worden de ruimtes zo ingedeeld dat de werknemers er in de toekomst veilig en effectief kunnen werken. Tevens wordt er inbouwverlichting geplaatst conform de voorschriften en richtlijnen die daarvoor gelden. In de woningbouw worden huizen en appartementen meer voor ontspanning gebruikt en wordt veel aandacht besteed aan gebruiksgemak van de toekomstig bewoners.
Turnkey en afbouw
Turnkey is een term die tegenwoordig steeds vaker in de bouwsector wordt genoemd. Als men het woord ‘turnkey’ letterlijk uit het Engels naar het Nederlands vertaald betekent dit zoiets als ‘sleutel omdraaien’. Bij een turnkeyproject is een gebouw zover afgebouwd dat de toekomstig eigenaar alleen de sleutel maar hoeft om te draaien en vervolgens het gebouw in gebruik kan nemen. Bij een turnkeyproject is de afbouw van een woning of utiliteitspand tot in de finesses uitgevoerd. Het stucwerk en schilderwerk is aangebracht. Ook de vloerbedekking, keuken, badkamer en toiletten zijn geplaatst evenals de bijbehorende betegeling en verlichting.
Een opdrachtgever kan er voor kiezen om een ‘kaal’ gebouw als turnkeyproject aan te bieden aan een afbouwbedrijf. Een afbouwbedrijf maakt dan met de opdrachtgever afspraken over de afbouwfase en de manier waarop het gebouw ingericht en opgeleverd moet worden.
Aandachtspunten voor de afbouwfase
De afbouwfase is de bouwfase na de ruwbouwfase en is de laatste fase voor de oplevering en de ingebruikname. Tijdens de afbouw kunnen verschillende technische mankementen aan het licht komen die in de ruwbouwfase zijn misgegaan. In de afbouwfase werkt men een pand nauwkeurig af en zorgt men er voor dat de toekomstige gebruikers van het pand zorgeloos kunnen wonen of werken. Het is belangrijk dat technische problemen voor de daadwerkelijke afwerking worden opgelost. Als men namelijk al tegels heeft aangebracht en muren heeft bekleed met verf of behang is het heel vervelend om dit te verwijderen om leidingwerk te repareren die in de muur, plafond of vloer is geplaatst. Fouten die aan het begin van de bouw werden gemaakt komen meestal in een latere fase terug. Toch moeten de fouten wel opgelost worden. Woningen en utiliteitsgebouwen vallen onder garanties zodat de eigenaren zeker zijn van een bepaalde kwaliteit. Als daar door het bouwbedrijf niet aan wordt voldaan zal men na de afbouwfase alsnog fouten moeten herstellen. Na dit herstel zal men dan vervolgens alles weer netjes moeten afwerken.
KOMO-Afbouw keurmerk
Voor de afbouwfase in Nederland is ook een speciaal kwaliteitskeurmerk. Dit is het KOMO-Afbouw keurmerk en wordt beheert en geoptimaliseerd door de Stichting KOMO. Certificerende instellingen brengen in Nederland KOMO-kwaliteitsverklaringen uit aan bedrijven die producten en diensten leveren die aan strenge eisen voldoen. Het KOMO-Afbouw keurmerk maakt duidelijk dat een afbouwbedrijf haar producten en diensten aanbied volgens vastgelegde beoordelingsrichtlijnen.