Een docent pie is een tweedegraads docent die technische les geeft op de middelbare school aan leerlingen die het profiel Produceren, Installeren en Energie (PIE) hebben gekozen. In feite is een docent pie dus een docent techniek en valt deze docent onder de exacte vakken binnen het voortgezet onderwijs. De technieklessen kunnen worden gegeven aan het VMBO, HAVO of VWO klassen. De leraar pie ontwikkelt het lesmateriaal voor de technieklessen en kijkt opdrachten, huiswerk en toetsen van de leerlingen na. Verder begeleidt de docent pie de leerlingen zodat ze klaar zijn voor eventuele tentamens.
Welke lesstof geeft een docent pie?
De lesstof die een docent pie geeft verschilt van de lesstof die andere tweedegraads docenten geven. Zoals de afkorting al doet vermoeden wordt er in de lessen van een docent pie aandacht besteed aan produceren, installeren en energie. Deze lessen worden daarom meestal in een speciaal technieklokaal gegeven en niet in een standaard leslokaal met schoolbanken. De standaard leslokalen kunnen wel worden gebruikt om theorielessen te geven maar voor de praktijk heeft de docent pie toch een goed praktijklokaal nodig met de nodige gereedschappen, werkbanken, machines en materialen.
Tijdens de lessen worden technische vaardigheden aangeleerd. Hierbij kun je denken aan houtbewerking, metaalbewerking en het werken met diverse andere materialen waaronder kunststoffen en papier. Verder geeft een docent pie ook les in vaardigheden die nodig zijn binnen de installatietechniek en elektrotechniek. Hierbij kun je denken aan het snijden en buigen van buizen en het maken van koppelingen. Verder wordt in de lessen gebruik gemaakt van handgereedschap maar ook van elektrisch gereedschap. De leerlingen krijgen instructie hoe ze deze gereedschappen vakkundig en veilig kunnen gebruiken. Hieronder is in een aantal alinea’s extra informatie gegeven over de gereedschappen, materialen en de lesinhoud van pie.
Welke gereedschappen worden gebruikt tijdens pie
De handgereedschappen die gebruikt kunnen worden zijn bijvoorbeeld:
- Hamers
- Beitels
- Vijlen
- Schroevendraaiers
- Zagen
- Buigijzers
- Buizensnijders pijpensnijders
- Combinatietangen en kniptangen
De volgende elektrische gereedschappen kunnen worden gebruikt:
- Accuschroefmachines
- Accuboormachines
- Kolomboormachine
- Lastoestellen
- Zaagmachine
- CNC machines voor plaatbewerking of verspaning
- Conventionele draaibanken
Deze verschillende gereedschappen en machines zijn afhankelijk van het leslokaal en het lesmateriaal. Sommige machines zijn behoorlijk complex en zullen niet in elk PIE lokaal staan. Hierbij kun je denken aan metaalbewerkingsmachines die CNC gestuurd zijn. Naast gereedschappen leren leerlingen ook omgaan materialen.
Materialen voor les in Produceren, Installeren en Energie
Binnen de techniek wordt met verschillende materialen gewerkt. Bekende materialen zijn natuurlijk hout en metaal. Daarnaast wordt ook gebruik gemaakt van verschillende soorten kunststoffen, papier en zelfs steen. Binnen PIE wordt met name gewerkt met metalen en kunststoffen. Binnen het profiel bouwen, wonen en interieur wordt hout meer toegepast.
De materialen die binnen PIE worden gebruikt kunnen vervolgens weer tot producten worden gemaakt die in de techniek kunnen worden verwerkt. Hierbij kun je denken aan koperen en stalen buizen, ijzerdraad, pvc buizen, plaatmateriaal, kokers en profielen. Met al deze producten kun je vervolgens constructies maken of installaties aanleggen.
Daarnaast gebruikt een docent pie verschillende bevestigingsmiddelen waaronder schroeven, bouten, moeren, messing knelkoppelingen. Het spreekt voor zich dat al deze materialen en bevestigingsmiddelen tijdens de les ook worden besproken zodat ze op de juiste manier in combinatie met het voorgeschreven gereedschap kunnen worden gebruikt.
Technische vaardigheden leren
Tijdens pie les leren leerlingen in eerste instantie de juiste maatvoering hanteren omdat dit een belangrijke basis is voor alle techniek. Daarnaast leren ze op een veilige manier hun materiaal voor te bewerken. Bijvoorbeeld door kunststoffen of metaal op maat te zagen en te boren. Vervolgens worden deze materialen netjes afgewerkt door de splinters en bramen van het kunststof en het metaal af te halen. Als de materialen zijn voorbewerkt kunnen deze worden verwerkt in constructies. Hierbij kun je denken aan frames, vogelhokjes, koppelingen in installatiewerk, metalen bakjes en andere kleine constructies. Deze worden door de docent pie controleert op juistheid met betrekking tot vorm en maatvoering. Ook wordt gekeken of de juiste technieken op een veilige en vakkundige manier zijn toegepast. Het gaat bij les in Produceren, Installeren en Energie niet zozeer om het werkstuk op zich maar om het aanleren van de juiste technische vaardigheden.
Veiligheid tijdens techniekles
Veiligheid is binnen de techniek het belangrijkste aspect. Ook tijdens pie zal hieraan veel aandacht besteed worden. Als gereedschappen zoals beitels, hamers maar ook schroevendraaiers niet goed gebruikt worden kunnen er ernstige verwondingen ontstaan of schade optreden. Met elektrische machines moeten al helemaal speciale veiligheidsrichtlijnen worden gehanteerd. Een docent pie is veiligheidsbewust en zal leerlingen onder begeleiding leren hoe ze veilig met handgereedschappen, elektrische machines en materialen om kunnen gaan. Er worden instructies gegeven en er wordt gecontroleerd of leerlingen de veiligheidsinstructies naleven. Daarnaast zorgt de docent pie er samen met de leerlingen voor dat er een veilige sfeer is in de les waarin geen ruzie wordt gezocht en andere ongeregeldheden plaatsvinden. Dat is extra belangrijk in een omgeving met materialen en gereedschappen waarbij onzorgvuldig handelen of grappen uithalen ernstige gevolgen kan hebben.
Samenvatting
Een docent pie vormt een belangrijke factor in de ontwikkeling van technische kennis en vaardigheden voor leerlingen op het vmbo. Binnen de techniek is veel werk en bedrijven staan in de rij voor technische instromers. Daarom is het van groot belang dat leerlingen goed weten wat techniek inhoud. Produceren, Installeren en Energie is bij uitstek geschikt om leerlingen de verschillende facetten en mogelijkheden van de techniek aan te leren. Daarom heeft de docent pie een prachtige rol in het enthousiast en gemotiveerd overbrengen van technische kennis aan leerlingen. Bovendien kan hij of zij de leerlingen helpen deze kennis ook praktisch toe te passen zodat techniek tastbaar wordt en leerlingen daadwerkelijk handig worden in de techniek. Door de nadruk te leggen op veiligheid en vakkundigheid worden leerlingen veiligheidsbewust en kunnen ze in de toekomst ook thuis en en op het werk ongelukken voorkomen en onveilige situaties opmerken. Zo wordt technisch werk toekomstgericht in Nederland.