Tegenwoordig moet je altijd en overal bereikbaar zijn. Dat is een leus die je regelmatig hoort van werknemers maar ook in de privésfeer. Door het gebruik van de mobiele telefoon en de laptop kunnen mensen o veel verschillende plaatsen bereikt worden door vrienden, familie en kennissen maar ook door collega’s en werkgevers. Dat wordt echter niet altijd op prijs gesteld. Veel mensen vinden het prettig dat ze thuis niet worden benaderd voor onderwerpen die met werk te maken hebben. Daarnaast zijn er echter ook werknemers die het prachtig vinden om door werkgevers en werknemers op de hoogte te worden gehouden. Deze mensen vinden een grote mate van betrokkenheid bij het werk normaal. Toch is er een groep die zich stoort aan het feit dat werkgevers en collega’s ook in de vrije tijd contact met hun kunnen opnemen. Deze groep is voorstander van het ‘recht op onbereikbaarheid’.
Wet over de bereikbaarheid van werknemers buiten werktijd
Zij vinden dit recht een belangrijk aspect als een van de arbeidsvoorwaarden in een cao-akkoord. Inmiddels ligt er al een paar jaar een wetsvoorstel in Den Haag over dit onderwerp. In Frankrijk is er een écht wettelijk recht op onbereikbaarheid. Een dergelijk recht zoals dat in Frankrijk bestaat, maakt in Nederland echter geen kans. Evert Verhulp, hoogleraar Arbeidsrecht aan de Universiteit van Amsterdam, geeft aan dat belangrijk s om tussen werkgevers en werknemers gesprekken te voeren en afspraken te maken over bereikbaarheid buiten werktijd. Dat kan wel op basis van de normen die er nu al zijn zegt de hoogleraar. Daarnaast zijn er in artikel 611 in het burgerlijk wetboek afspraken vastgelegd. Een goede werkgever valt werknemers buiten werktijd niet lastig als het niet echt nodig is. Er ligt echter nog steeds een wetsvoorstel dat in de volksmond vaak het recht op onbereikbaarheid wordt genoemd. Het officiële wetsvoorstel heeft de naam wet ‘over de bereikbaarheid van werknemers buiten werktijd’.
Aan het begin van 2023 werd er voor het eerst in de Tweede Kamer over deze wet gesproken. Hierbij werd ook gerefereerd aan de Arbeidstijdenwet. De basis van deze wet werd in 1919 vastgelegd. In deze wet staan onder andere afspraken over pauzes maar ook over vrije dagen. In 1919 waren de communicatiemiddelen echter niet zo ver ontwikkeld als tegenwoordig. Daardoor konden werknemers ook gemakkelijker buiten het bereik van werkgevers blijven. Tegenwoordig hebben veel mensen met kantoorfuncties echter ook een werkplek thuis waardoor werk en privé veel meer met elkaar verbonden zijn. Doordat gebruik wordt gemaakt van smartphones en andere communicatiemiddelen staan mensen vrijwel continu met elkaar in verbinding dus ook met het werk en de werkgever.
Afspraken maken over bereikbaarheid werknemers
Zowel werknemers als werkgevers kunnen er voor zorgen dat het recht op onbereikbaarheid gehandhaafd wordt als belangrijke norm of waarde. Toch is dat per persoon verschillend. Sommige werknemers hebben echt de behoefte aan contact en voelen zich nauw betrokken. Ze willen de volgende werkdag niet voor verassingen komen te staan of een overstroomde mailbox aantreffen. Door af en toe in contact te staan met werkgevers of collega’s kunnen veel problemen of situaties in een eerder stadium worden opgelost waardoor vervelende situaties voorkomen kunnen worden. Er zijn echter ook werknemers die echt tot rust moeten komen in hun vrije tijd. Misschien hebben deze werknemers ook geen behoefte aan een voortdurend contact. Daarover kun je ook zonder wet afspraken maken.