Functionalisme is een stroming in de architectuur waarbij de functie van een gebouw bepalend is voor het uiterlijk en de constructie van het bouwwerk. Gebouwen die zijn vormgegeven doormiddel van functionalistische architectuur zijn zoals de naam doet vermoeden in de eerste plaats functioneel. Daarom zijn deze functionele gebouwen vrij somber vormgegeven en bevatten ze weinig ornamenten en andere versieringen. Functionalisme is niet alleen van toepassing in de architectuur maar ook in het design van meubels.
Toepassing functionalisme
Functionalisme is als stroming in de architectuur vooral in de eerste helft van de 20e eeuw toegepast in verschillende landen. Vooral in Duitsland, Nederland, Denemarken, Finland, Tsjecho-Slowakije en de Sovjet-Unie werden gebouwen in de stijl van het functionalisme gebouwd. Deze gebouwen zijn over het algemeen gebaseerd op de principes waarop de Romeinse architect Vitruvius zijn bouwwerken vorm had gegeven. Deze gebouwen bestonden uit ontwerpen met een optimaal evenwicht tussen constructieve stevigheid, nut en genot. Kenmerkend voor het functionalisme is de open plattegrond. De muren hoeven daarbij niet de constructie te ondersteunen. In plaats daarvan worden de muren aangebracht om een gebouw optimaal op te delen in verschillende ruimtes. Andere elementen die kenmerkend zijn voor het functionalisme zijn de vliesgevels.
Vorm volgt functie
Een toonaangevend persoon binnen het functionalisme is Louis Sullivan. Hij kwam in 1898 al met het credo Vorm volgt (altijd) functie. In het Engels noemt men dit FFF Form Follows Function wat men kan vertalen Vorm volgt functie. De functie van het gebouw en het uiteindelijke gebruik van het gebouw zijn leidend in de vormgeving van het gebouw. Daarbij had Sullivan voorbeelden uit de natuur voor ogen. Vogels, bloemen en stromende bekeken zijn volgens hem functioneel maar ook prachtig om te zien.