En naderingsschakelaar, benaderingsschakelaar of nabijheidssensor wordt gebruikt voor het detecteren van objecten zonder dat er fysiek contact plaatsvind tussen de sensor en het object zelf. De benaming naderingsschakelaar maakt duidelijk dat de sensor het object waarneemt op het moment dat een object de sensor nadert oftewel in de nabijheid komt van de sensor (vandaar dat ook de benaming nabijheidssensor wordt gebruikt). Het waarnemen vind dus plaats zonder dat er daadwerkelijk contact plaatsvind tussen de sensor en het object dat waargenomen kan worden. Daardoor slijt de naderingsschakelaar nauwelijks.
Een naderingsschakelaar heeft meestal een cilindrische vorm met een gekleurd cilindrisch uiteinde en is bevestigd aan een kabeltje waardoor het signalen kan verzenden. Zodra er een object in de buurt komt van de naderingschakelaar zal deze het object waar kunnen nemen. Het is hierbij van belang om te weten dat er inductieve naderingschakelaars en capacitieve naderingschakelaars zijn.
Inductieve naderingsschakelaars
Men gebruikt inductieve naderingschakelaars voor het detecteren van metalen met als hoofdbestandsdeel ijzer. Dit worden ook wel ferrometalen of ferrolegeringen genoemd. Deze naderingsschakelaars maken gebruik van een magnetisch veld dat wordt opgewekt doormiddel van een elektromagnetische spoel. Doormiddel van een uitgezonden elektromagnetisch signaal neemt de sensor veranderingen in het retoursignaal waar en veranderd de inductie in de spoel. De mate van de inductieverandering houdt verband met de afstand van de sensor ten opzichte van het metalen voorwerp.
Capacitieve naderingsschakelaars
Capacitieve naderingschakelaars worden gebruikt om verschillende soorten materialen waar te detecteren. Deze naderingsschakelaars kunnen zowel geleidende materialen (waaronder metalen) detecteren maar ook isolerende materialen zoals hout, glas en kunststof. Daarnaast kunnen capacitieve naderingschakelaars worden gebruikt voor het detecteren van vloeistoffen van een verschillende viscositeit. Capacitieve naderingschakelaars bevinden zich dicht bij de objecten die ze moeten detecteren. De afstand waarbinnen ze effectief zijn ligt 1 tot en met 25 mm van een te detecteren object.