Gereedschapmaker is een beroep dat valt onder de werktuigbouwkunde. Gereedschapmakers maken verschillende gereedschappen voor de machinebouw. Hierbij kan onder andere gedacht worden aan het maken en herstellen van beitels die worden geplaatst in draaibanken en machines die worden gebruikt voor het frezen van producten. Daarnaast worden gereedschapmakers ook ingezet bij het maken van matrijzen en extrusiemallen die worden gebruikt voor extruderen.
Matrijzen en ander gereedschap
Machines die basismateriaal een specifieke vorm geven maken daarbij gebruik van gereedschap. Dit gereedschap kan zeer divers zijn. Sommige machines maken gebruik van een verspanende bewerking. Hierbij worden doormiddel van snijgereedschap zoals beitels langzamerhand spanen van het basismateriaal verwijdert zodat de gewenste vorm overblijft.
Een andere manier van vormgeving gebeurd doormiddel van spuitgietmallen. Hierbij worden bijvoorbeeld kunststoffen door een mal heen gespoten zodat het kunststof in de juiste vorm wordt gebracht. Verder kan in de industrie ook gebruik worden gemaakt van gietmallen, lasmallen en snijstempels en buigstempels.
Daarnaast worden uiteenlopende varianten van matrijzen gebruikt voor de vormgeving van producten. Deze mallen en matrijzen worden onder andere geplaatst in machines voor de procesindustrie. In de procesindustrie worden producten vervaardigd op grote schaal. Daarom moeten matrijzen over een bepaalde stevigheid en slijtvastheid beschikken. De eisen die aan matrijzen worden gesteld zijn hoog.
Wat doet een gereedschapmaker?
Voordat de matrijzen en beitels in machines kunnen worden geplaatst moeten ze eerst worden ontworpen door een vakman. Deze vakman is de gereedschapmaker. De gereedschapmaker is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van gereedschappen. Daarnaast zal hij of zij er voor zorg moeten dragen dat de gereedschappen nauwkeurig worden gemaakt conform de richtlijnen met betrekking tot het materiaal en afmetingen.
Een gereedschapmaker maakt niet alleen nieuwe gereedschappen, hij of zij kan ook worden ingezet om oude gereedschappen te repareren zodat deze weer gebruikt kunnen worden. Een gereedschapmaker maakt tijdens zijn of haar werkzaamheden ook gebruik van verschillende gereedschappen. Daarnaast moet een gereedschapmaker goed tekeningen kunnen lezen zodat de gereedschappen goed samengesteld en ingebouwd kunnen worden in machines.
Sommige gereedschappen moeten worden behandeld om tot een bepaalde hardheid te komen. Deze hardheid zorgt er voor dat gereedschappen goed scherp gemaakt kunnen worden en minder snel slijten. Een voorbeeld van gereedschappen waarbij hardheid van belang is zijn beitels. Een gereedschapmaker moet weten hoe de gereedschappen op de gewenste hardheid kunnen worden gebracht. Daarvoor zijn specifieke vaardigheden en ervaring zeer belangrijk. Een gereedschapmaker wordt je over het algemeen in de praktijk. Uiteraard dient de gereedschapmaker wel de basisvaardigheden te leren op een opleiding. Een geschikte opleiding hiervoor is de opleiding MBO werktuigbouwkunde. Tegenwoordig zijn er op MBO niveau echter ook opleidingen die specifiek gericht zijn op het vervaardigen van gereedschappen zoals de opleiding MBO gereedschapmaker.
Wat is een gereedschapmakerij?
Een gereedschapsmaker kan binnen een bedrijf op een eigen afdeling werkzaam zijn. Deze afdeling kan een onderdeel zijn van de ruimte van de technische dienst. Het is ook mogelijk dat er een speciale afdeling voor de gereedschapmaker wordt ingericht. Deze afdeling kan een gereedschapmakerij worden genoemd.
Er zijn ook bedrijven die gespecialiseerd zijn in het maken van gereedschappen. Deze bedrijven worden ook wel gereedschapmakerijen genoemd. Deze bedrijven maken gereedschappen voor verschillende andere bedrijven.
In een gereedschapmakerij is over het algemeen een draaibank en een freesbank aanwezig. Daarnaast zijn er lastoestellen zodat de gereedschapmaker kan lassen wanneer dat nodig is. Een polijstmachine kan ook kan ook aanwezig zijn zodat onderdelen en gereedschappen nauwkeurig kunnen worden gepolijst in de juiste vorm en afmeting.