Wat kan een leidinggevende doen om de veiligheid op de werkvloer te bevorderen?

De Arbowet is een kaderwet waarmee richtlijnen en voorschriften aan bedrijven worden gegeven om de veiligheid, gezondheid en het welzijn van de werknemers te beschermen. De doelstelling van de overheid is om de werkplekken in Nederland zo veilig mogelijk te maken. Leidinggevenden hebben hierbij een grote verantwoordelijkheid. Dit begint al in de top van het bedrijf waar veiligheid een belangrijk speerpunt dient te vormen.

Doormiddel van een Risico Inventarisatie en Evaluatie kunnen bedrijven de aanwezige en verwachte risico’s op de werkplek in kaart brengen. Naast de Risico Inventarisatie en Evaluatie kunnen bedrijven ook een Taak Risico Analyse opstellen wanneer nieuwe taken moeten worden uitgevoerd of wanneer bestaande werkmethoden worden gewijzigd. Bedrijven dienen een plan van aanpak op te stellen om risico’s te elimineren en indien dat niet mogelijk is de risico’s beheersbaar te maken.

De procedure kant is slechts één kant van de zaak, de belangrijkste kant van een effectief Arbobeleid is de uitvoering in de praktijk. Daar heeft het management een belangrijke rol in. Daarnaast hebben ook de leidinggevenden die daadwerkelijk contact hebben met de werknemers op de werkvloer een cruciale rol. Deze rol is in de alinea hieronder nader omschreven.

De rol van leidinggevenden in het Arbobeleid
Leidinggevenden die een nauw contact hebben met de werkvloer zijn van groot belang voor de veiligheid en de arbeidsomstandigheden waaronder werknemers hun taken uitvoeren. Leidinggevenden zijn bijvoorbeeld de aangewezen personen om aan werknemers de werkinstructies en daardoor ook de veiligheidsinstructies te geven. Ook dienen de leidinggevenden er voor te zorgen dat werknemers die onder hun verantwoordelijkheid vallen voorzien worden van de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen. Dit zijn slechts een paar voorbeelden van taken en verantwoordelijkheden van direct leidinggevenden met betrekking tot het veiligheidsbeleid en Arbobeleid van een organisatie. Er zijn echter meer zaken waar direct leidinggevenden rekening mee kunnen houden als het gaat om veiligheid. In de volgende alinea staan een aantal aanvullende tips voor leidinggevenden die de veiligheid op de werkvloer kunnen vergroten.

Hoe kunnen leidinggevenden de veiligheid bevorderen?
Leidinggevenden hebben een sleutelpositie in het Arbobeleid omdat ze tussen de werkvloer en het management in staan. Dat vereist wat van de communicatieve vaardigheden van de leidinggevende. Deze moet er namelijk voor zorgen dat de veiligheidsrichtlijnen uit de top goed worden gecommuniceerd naar de werkvloer. Ook de meldingen die door werknemers worden gedaan met betrekking tot veiligheid, gezondheid en milieu dienen door de direct leidinggevende goed te worden gecommuniceerd naar de top van de organisatie. Het draait bij effectief leidinggeven vooral om inzicht, kennis, bewustwording en communicatie. Leidinggevenden hebben een belangrijke rol en moeten voortdurend alert zijn. Daarbij kunnen de volgende tips van pas komen:

  • Zorg er voor dat je weet hoe de machines en werktuigen op de werkplaats werken en welke veiligheidsaspecten daarbij aan de orde komen. Op die manier kun je ook werknemers van de juiste instructies voorzien.
  • Ken je personeel en weet wat hun sterke kanten en zwakke kanten zijn zodat personeel niet overbelast wordt en niet te maken krijgt met stress. Ken zowel de psychische capaciteiten als de lichamelijke capaciteiten.
  • Hou rekening met de hiervoor genoemde informatie. Werknemers die niet zwaar belast kunnen worden of re-integreren moeten gecoacht worden en er dient gecontroleerd te worden of de werknemer het werk niet te zwaar vindt.
  • Als werknemers adviezen hebben waarmee het werk beter of efficiënter zou kunnen worden uitgevoerd zal de leidinggevende hier naar moeten luisteren en indien mogelijk rekening mee dienen te houden. Het luisteren naar personeel zorgt vaak voor betrokken personeel. Daarnaast bevordert dit wederzijds respect en een goede communicatie waarin werknemers sneller melding zullen maken van onveilige situaties op de werkplek.
  • Geef feedback aan werknemers op het gebied van veilig werken. Als werknemers het goede voorbeeld geven is het belangrijk dat werknemers door hun leidinggevende worden gestimuleerd. Dit kan door het geven van een compliment. Werknemers die niet veilig werken dienen eveneens aangesproken te worden op hun onveilige gedrag. Daarbij dient de leidinggevende te wijzen op de mogelijke gevolgen van dit onveilige gedrag. Ook dient de leidinggevende te benoemen hoe men wel veilig dient te werken.
  • Werknemers moeten door de leidinggevende zo objectief mogelijk worden beoordeeld. Vriendjespolitiek en andere ongewenste praktijken dienen niet voor te komen omdat dit er voor zorgt dat werknemers jaloers, afgunstig of kwaad worden.
  • Werknemers dienen op de juiste manier te worden aangesproken op onveiligheid. Daarbij dient de leidinggevende respectvol met de werknemer om te gaan. Beledigingen zijn niet toegestaan en zorgen er voor dat onveilig gedrag niet snel zal veranderen.

Tot slot dient de leidinggevende ook zijn of haar eigen zwakheden en sterke kanten te kennen. Werknemers kunnen namelijk ook kritiek hebben op de houding van de leidinggevende met betrekking tot veiligheid. Het is belangrijk dat een leidinggevende open staat voor kritiek, feedback en verbeterpunten die door werknemers worden benoemd. Als een leidinggevende een open houding heeft zullen werknemers ook beter kunnen samenwerken met de leidinggevende er is immers sprake van wederzijds feedback en wederzijds respect.