Giftige gassen kunnen aanwezig zijn op een werkplek hoewel een werkgever er alles aan moet doen om de aanwezigheid van gif op de werkplek te voorkomen. Werkgevers zijn verplicht om een Arbobeleid te voeren en als onderdeel daarvan een Risico Inventarisatie en Evaluatie op te stellen en te onderhouden. Hierbij dient ook aandacht te worden besteed aan de aanwezigheid van giftige stoffen. Werkgevers moeten de aanwezigheid van giftige stoffen trachten bij de bron te bestrijden alleen is bronbestrijding meestal niet mogelijk. De meest effectieve bronbestrijding is het wegnemen van de giftige stof.
Vaak worden stoffen die giftig zijn voor mensen juist wel gebruikt in de chemische industrie vanwege andere eigenschappen. Daarom kunnen veel giftige stoffen niet eenvoudig worden vervangen. Bedrijven kunnen dan de bron niet bestrijden maar kunnen wel trachten de risico’s te beheersen door beheersmaatregelen te nemen. Daarvoor is kennis nodig. In dit artikel wordt kort aangegeven op welke manier giftige gassen of dampen zich kunnen verspreiden in een ruimte zodat bedrijven daar effectieve beheersmaatregelen voor kunnen treffen.
Verspreiding van giftige stoffen in de atmosfeer van een ruimte
Giftige stoffen of dampen kunnen op de volgende manier door een ruimte worden verspreid:
- Luchtbewegingen: door de lucht in beweging te brengen kunnen gassen en dampen makkelijk worden vermengd met de rest van de lucht. Hierdoor kunnen ook giftige gassen en dampen makkelijker worden verspreid.
- Diffusie: gassen zullen na verloop van tijd worden opgedeeld en zich zo verspreiden in een ruimte. Dit komt onder andere door snelheid van de gasdeeltjes maar ook door het gewicht van gassen. Dit zorgt er voor dat zwaardere gassen naar beneden zullen zakken en lichte gassen zullen opstijgen boven de zwaardere gassen.
- Temperatuur: als gassen worden opgewarmd wordt de dichtheid minder en stijgt het gas op. Bij verbrandingsgassen komt dit proces voor en zal het gas zich door de ruimte verspreiden.
Bronmaatregelen en beheersmaatregelen
Zoals eerder genoemd is het Arbobeleid van een organisatie er op gericht om de veiligheid en gezondheid van werknemers zoveel mogelijk te beschermen. De beste maatregelen zijn het wegnemen van de bron van het gevaar, in dit geval het gif. Als dat niet kan zal men beheersmaatregelen moeten treffen. Men kan bijvoorbeeld de ruimte gaan ventileren men moet trachten een ruimte vrij te maken van gas. Naast ventilatie zal men ook persoonlijke beschermingsmiddelen moeten verstrekken aan werknemers die deze pbm’s naar behoren dienen te gebruiken.
Adembescherming en beschermende kleding behoren tot de beschermingsmaatregelen en zijn beheersmaatregelen. Voorbeelden onafhankelijke adembescherming is een ademluchttoestel en een ademluchtleidingnet. Het is belangrijk dat een werkgever er voor zorgt dat de persoonlijke beschermingsmiddelen geschikt zijn als beschermingsmiddel tegen het specifieke gas. Ook dienen de pbm’s in goede bruikbare staat te verkeren en dient de werkgever de werknemer juist te instrueren. Meestal zijn speciale veiligheidstrainingen vereist als het om het werken met gevaarlijke stoffen gaat.