Wat is teer en waar wordt teer voor gebruikt?

Teer is een donkere, taaie substantie met een sterke geur. De geur van deze substantie is afhankelijk van het materiaal waar teer van gemaakt is. Teer kan bijvoorbeeld geproduceerd worden door plantaardig materiaal zoals houtsoorten te verhitten. In dat geval spreekt en van bruine teer. Het is ook mogelijk om teer uit steenkool te vervaardigen. Het product van dat proces wordt koolteer genoemd. Bij het verhitten van de voorgenoemde grondstoffen werkt men onder pyrolyse, dit is onder uitsluiting van lucht. Zoals eerder genoemd bestaan er twee hoofdgroepen: de koolteer en de bruine teer. Koolteer is inmiddels verboden in Europa met het van kracht worden van Europese richtlijn 98/08 (biociden). Bruine teer mag onder bepaalde voorwaarden worden gebruikt.

Bruine teer
Bruine teer wordt voornamelijk uit hout vervaardigd. Het wordt gebruikt voor sommige historische gebouwen maar is vooral een product dat wordt gebruikt bij historische schepen. Hierbij kan men denken aan de toepassing op houten scheepsluiken zoals de Friese kap.  Een bekende bruine teersoort is de zogenoemde  Zweedse of Stockholmer teer. In tegenstelling tot koolteer is bruine teer niet carcinogeen. Het gebruik van bruine teer is inmiddels (anno 2015) weer toegestaan als men een bepaalde giftige stof uit het teermengel haalt. Deze stof is benoemd in de bijlage van richtlijn 98/08.

Koolteer
Koolteer wordt gewonnen uit steenkool. Deze teersoort blijft in Nederland verboden. Dit vinden veel restaurateurs van historische schepen een probleem. Er zijn nog geen goede vervangers ontwikkelt die varende monumenten onder de waterlijn voldoende waterdicht kunnen maken en voldoende bescherming kunnen bieden. Koolteer moet echter wel vervangen worden door andere producten omdat dit materiaal niet meer in Nederland mag worden gebruikt.  Omdat men het hier niet meer mag gebruiken wijkt men voor de restauratie van historische schepen uit naar scheepshavens elders in de wereld waar men wel koolteer mag gebruiken.

Viskeus
Teer is een materiaal met een hoge viscositeit, daarom wordt teer ook wel viskeus genoemd. Een stof met hoge viscositeit vloeit langzaam en is dus traag vloeiend. De viscositeit van een stof is voor een belangrijk deel afhankelijk van de temperatuur. Door teer te verhitten wordt het vloeibaar en als het afkoelt begint het te stollen. Teer wordt meestal verwarmt voordat het wordt verwerkt.

Teer is geen asfalt of bitumen
Teer wordt in de volksmond ook wel asfalt of bitumen bedoelt. Dit is echter onjuist. Asfalt en bitumen zijn de oogst kokende fracties die achterblijven na het verdampen van aardolie. Asfalt en bitumen zijn echter niet giftig in tegenstelling tot bepaalde bestandsdelen van teer.