Bitumen is een stroperige vloeistof die op aardolie gebaseerd is. Door het verwijderen van lichtere fracties uit ruwe aardolie kan tijdens een raffinageproces bitumen worden verkregen. De lichtere fracties die uit ruwe aardolie worden gehaald zijn over het algemeen nafta (aardoliedestillaat), benzine en diesel. De bitumen die na de fractionele destillatie overblijven vormen een halfvast koolwaterstofproduct, dit is het zwaarste bestandsdeel van ruwe olie. Bitumen kunnen ook in de natuur zelf worden gevormd zonder dat de mens bewerkingen uitvoert. Bij een normale omgevingstemperatuur is bitumen een vrijwel vast substantie. Pas als bitumen worden verwarmd worden ze stroperig en gaat de stof vloeien.
Verschil tussen teer en bitumen
Soms wordt teer wel eens verward met bitumen. Steenkoolteer en bitumen zijn twee stoffen met een zwarte kleur en zijn daarnaast allebei kleverige substanties als ze worden verwarmd. Toch zijn deze stoffen verschillend. Een belangrijk verschil tussen teer en bitumen zit in de herkomst van de stoffen. Bitumen worden gewonnen uit ruwe olie terwijl teer wordt gekregen uit hout of steenkool. Steenkoolteer ontstaat door steenkool te verwarmen met zeer hoge temperaturen. In het verleden werd steenkoolteer wel gebruikt als bindmiddel voor wegenasfalt. Sinds 1990 wordt echter geraffineerd bitumen gebruikt als bindmiddel voor asfalt. De reden voor het gebruik van bitumen in asfalt heeft te maken met de hoge concentratie van polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK) in teer.
Waar worden bitumen voor gebruikt
Tegenwoordig is bitumen een belangrijk onderdeel van asfalt. Ongeveer vijfentachtig procent van alle bitumen die worden geproduceerd worden toegepast in de productie van asfalt. Bitumen wordt in het asfaltmengsel gebruikt als bindmiddel waarmee de andere bestanddelen zoals steenslag, zand en vulstof aan elkaar worden verbonden.
Bitumen worden ook gebruikt voor zogenoemde roofing toepassingen. Ongeveer tien procent van de bitumenproductie wordt hiervoor gebruikt. Bitumen zijn geschikt voor dakbedekking vanwege de waterdichtingskwaliteiten van het materiaal. Bitumen worden in de dakbedekking zowel op rollen als in (golf) platen verwerkt.
De overige vijf procent van de bitumenproductie wordt gebruikt voor isolerende of afdichtende doeleinden voor bouwmaterialen. Hierbij kan gedacht worden aan coatings maar ook aan verf. De achterkant van tapijttegels kan eveneens van bitumen worden gemaakt.