De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) is een organisatie die zich sinds 1912 inzet voor de belangen van alle Nederlandse gemeenten. Deze organisatie is voor gemeenten een belangenorganisatie maar ook een platform waarop kennis wordt gedeeld. Doormiddel van een landelijke organisatie die zich voor alle gemeenten inzet worden de krachten van de individuele gemeenten samengevoegd. De VNG zet zich in om de belangen van lokale gemeenten te vertalen naar de landelijke politiek. Maatschappelijke opdrachten worden centraal gebundeld zodat gemeenten gezamenlijk kunnen opkomen voor hun lokale belangen en de belangen van de bevolking in hun individuele gemeente.
Missie en visie van VNG
Op de website van de Vereniging van Nederlandse gemeenten worden de missie en visie beschreven vanuit een gezamenlijke benadering. In de ‘wij’ vorm is aangegeven dat VNG werkt aan een krachtige lokale overheid. Met betrekking tot de uitvoering wordt gesproken over ‘agendasettend’. Zo wil de VNG agendasettend zijn voor relevante ontwikkelingen en vraagstukken van gemeenten. Met agendasettend wordt in dit verband bedoelt dat belangrijke vraagstukken en ontwikkeling voor gemeenten op de agenda worden gezet en worden behandeld. Onderwerpen die voor gemeenten van belang zijn dreigen daardoor niet in de vergefelijkheid te raken maar worden met aandacht op de agenda gezet. Er wordt op de website van de VNG niet duidelijk aangegeven op welke agenda deze punten worden genoteerd. Vermoedelijk hanteert de VNG bewust een algemene aanduiding waarbij het op de agenda zetten zowel de agenda van de VNG kan zijn als wel de agenda van de landelijke overheid en andere organisaties die verband houden met de beleidsvorming van gemeenten. De lokale uitvoering wordt door de VNG centraal gesteld als het gaat om maatschappelijke opgaven.
Belangrijkste taken van VNG
De belangrijkste taken waar de VNG zich op richt zijn het ondersteunen en uitvoeren van het delen van kennis tussen gemeenten. Inzetten voor de belangen van gemeenten en dienstverlening. Deze drie taken vormen de kern van de Vereniging van Nederlandse gemeenten. Het delen van kennis kan bijvoorbeeld via een forum plaatsvinden maar er is ook een VNG kennishub en een groot netwerk van leden. Het behartigen van belangen gebeurd zowel op regionaal, landelijk als op Europees/ internationaal niveau. De dienstverlening van VNG bevat onder andere een VNG KlantContactCentrum en verschillende locaties waarop materiaal gevonden kan worden dat door gemeenten kan worden gebruikt in de uitvoering van hun processen.
Waarom verenigen gemeenten zich?
De landelijke overheid zorgt doormiddel van wetgeving en richtlijnen voor eisen aan gemeenten. Gemeenten krijgen hierdoor vanuit hogerhand opdrachten. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan verduurzaming van gemeentelijke gebouwen oftewel maatschappelijk vastgoed. Als alle gemeenten individueel plannen op dit gebied moeten ontwikkelen wordt het spreekwoordelijke ‘wiel’ in Nederland tientallen malen opnieuw uitgevonden. Dat is natuurlijk niet effectief daarom is een landelijke organisatie zoals de Vereniging van Nederlandse Gemeenten een ideale instantie om kennis tussen verschillende gemeenten te delen. Zodoende kunnen gemeenten van elkaars expertise maar ook van elkaars fouten leren.