Het lijkt ideaal een lage hypotheekrente maar dat is niet altijd voor iedereen positief. Voor huizenkopers is een lage hypotheekrente aan de ene kant positief van voor een relatief lage rente kan geld geleend worden voor de aanschaf van een woning. De keerzijde is echter dat de lage hypotheekrente de woningprijzen omhoog stuwt. Rabobank-econoom Nic Vrieselaar heeft hierover een gesprek gehad met de NOS. Hij geeft het de volgende uitleg: “Een lagere rente betekent lagere maandelijkse lasten om hetzelfde bedrag te lenen. In plaats van lagere lasten, kun je er ook voor kiezen om méér te gaan lenen terwijl je maandelijks hetzelfde bedrag blijft betalen.”
In dat laatste geval gaan mensen meer bieden en duurdere woningen kopen. Het gevolg is dat de woningverkopers meer geld kunnen vragen voor de verkoop van hun woning. Immers de woningzoeker kan dikwijls toch meer lenen als de hypotheekrente omlaag gaat. De verwachting is dat de hypotheekrente in 2019 nog verder omlaag gaat. Dat zal er direct voor zorgen dat mensen meer kunnen lenen om een woning te kopen. In plaats van dat mensen genoegen nemen met een woning waarvan ze de hypotheeklasten makkelijk kunnen betalen zullen veel mensen er voor kiezen om de randen van hun leencapaciteit op te zoeken. Overbieden op woningen komt voor in 2019 en zal dit jaar blijven voorkomen. Gevolg is dat makelaars hogere prijzen voor koopwoningen noteren. “Als een prijs van iets daalt, dan willen we er in het algemeen meer van”, zegt Mirjam Bani, econoom bij ING. “Dat werkt bij huizen ook zo.”
Vanwege de schaarste op de woningmarkt wordt dit effect versterkt. Er worden minder woningen verkocht maar de woningen die verkocht worden hebben wel een hogere prijs. Dat wil niet zeggen dat de woningmarkt gezond is. Integendeel de woningmarkt zit diep in de problemen. Er wordt meer betaald voor woningen maar dat is puur omdat men meer kan lenen. De waarde van de woning is niet omhoog gegaan. De woning is niet beter gebouwd de voorzieningen in de omgeving zijn niet geoptimaliseerd het enige aspect is dat mensen meer kunnen lenen. Dit doet denken aan de huizenmarktcrisis of woningmarktcrisis die ontstond vlak voor de economische crisis na 2008. Er bestaat en grote kans op een nieuwe huizenbubbel waarbij de hoogte van de hypotheken veel hoger ligt dan de daadwerkelijke waarde van de woning.
Daardoor kunnen woningen op korte termijn spreekwoordelijk onder water komen te staan. Dat is allerminst goed voor de Nederlandse economie en de Nederlandse woningbezitter. In de toekomst zou de woning dan namelijk voor een lagere prijs moeten worden verkocht. Dan zou men met een restschuld kunnen blijven zitten. Omdat de woningen tegenwoordig steeds duurder worden valt een grote groep niet meer onder de Nationale Hypotheekgarantie (NHG). Dat zorgt er voor dat mensen bij een gedwongen verkoop van een te dure woning een financieel probleem krijgen.