Geheugenmetaal wordt vooral toegepast in de geneeskunde. In de geneeskundige sector wordt geheugenmetaal gebruikt voor het recht trekken van wervels. Daarnaast kan het worden gebruikt in de tandheelkunde. Geheugenmetaal verandert van vorm doordat het reageert op de temperatuur van het lichaam. Geheugenmetaal is een algemene naam voor legeringen van verschillende metalen die geheugeneigenschappen bezitten. In het Engels worden deze metalen ook wel Shape Memory Alloy genoemd, dit wordt afgekort met SMA.
Wat zijn geheugeneigenschappen van metaallegeringen?
Metaallegeringen die geheugeneigenschappen bezitten keren nadat ze vervormd zijn terug naar de oorspronkelijke geometrie wanneer deze verwarmd worden. Meestal is geheugenmetaal een legering van Nikkel en Titaan (NiTi) maar legeringen van koper-zink-aluminium (CuZnAl) komen ook voor. Nadat producten van deze legering koudvervormd worden, op bijvoorbeeld kamertemperatuur, veren deze producten weer terug in de vorm die het product had voor de koudvervorming.
NiTi-legeringen zijn over het algemeen duurder dan CuZnAl legeringen. De eigenschappen van de legeringen die bestaan uit Nikkel en Titaan zijn eigen wel beter dan legeringen van koper zink en aluminium. Zo kan een Nikkel Titaan legering een vormverandering hebben tot ongeveer 30 procent. Deze legering vormt daarom het belangrijkste geheugenmetaal dat wordt toegepast in de medische sector. Verschillende technische universiteiten onderzoeken de toepassing van geheugenmetaal in geheugenmetaalconstructies. Het materiaalgedrag vormt hierbij een complex factor.
Magnetic shape memory alloy
Een nieuw soort geheugenmetaal is ‘magnetic shape memory alloy’ (MSMAs). Deze soort geheugenmetaal vervormt door de invloeden van magnetische velden. Een voorbeeld van een magnetic shape memory alloy is poreus schuim van een nikkel-mangaan-galliumlegering. Onderzoekers van de Northwestern University in Evanston in Illinois en Boise State University in Idaho doen onderzoek naar de toepassing van deze legering in bijvoorbeeld sonar-apparatuur en ultrasone luidsprekers.