In 2012 kunnen tweeverdieners met een jaarinkomen rond 20.000 euro per persoon dit jaar maximaal 148 duizend euro aan hypotheek krijgen. In begin november wilde het instituut voor budgetvoorlichting Nibud dit bedrag hoger laten uitvallen. Het bedrag wat deze inkomensgroep zou moeten kunnen lenen zou volgens dit instituut opgerekt moeten worden met 30 duizend euro. Volgens een rondgang van de Volkskrant zouden banken niet hierin mee willen gaan.
De reden voor de terughoudendheid van banken is voor een deel te wijten aan de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Deze instantie heeft hypotheekverstrekkers eind december 2011 een brief gestuurd waarin waarschuwingen staan om geen riskante beslissingen te nemen met betrekking tot het verstrekken van hypotheken. In deze brief zou onder andere staan dat de AFM de Nibud-norm onverantwoord vindt. Het zou nu niet het geschikte moment zijn om werknemers met lagere inkomens nog hogere schulden te laten maken. Deze brief zorgt er voor dat banken op hun hoede zijn. De banken zijn bang voor boetes van de AFM wanneer ze de opmerkingen van de AFM in de wind zouden slaan.
Vereniging voor Eigen Huis, belangenclub voor woningbezitters, reageerde boos op de richtlijnen van de Autoriteit Financiële Markten. Namens een woordvoerder in de krant geeft de Vereniging Eigen Huis aan: “Sinds wanneer bepaalt de AFM de regels?”. Minister van Binnenlandse Zaken Piet Hein Donner (CDA) zou de eerder verruiming van de hypotheekverstrekking hebben goedgekeurd.
De AFM en de Vereniging voor Eigen Huis staan lijnrecht tegenover elkaar. De achterliggende redenen voor beide instanties zijn duidelijk. De Vereniging voor Eigen Huis wil graag dat mensen meer kunnen lenen zodat de woningmarkt gestimuleerd wordt. De AFM wil juist dat mensen ook daadwerkelijk een woning kunnen betalen en dat ze daarnaast voldoende overhouden om goed te kunnen leven.
Mijn mening is dat het verstandig is om de huizenzeepbel langzaam te laten leeglopen. Nederlanders hebben verhoudingsgewijs ten opzichte van de rest van de wereld zeer hoge schulden. Over het algemeen hebben de Nederlandse werknemers hier niet baat bij. De hypotheekrenteaftrek is slechts een middel om de prijzen om hoog te krijgen en om hoog te houden. Hier hebben alleen de hypotheekverstrekkers en de banken maar baat bij gehad.
Werknemers moeten in de meeste gevallen op twee inkomens een huis kopen. Ze zijn afhankelijk van verschillende gekunstelde compensatiemiddelen om de kosten van hun huis te kunnen betalen. Wanneer sprake is van een gezin is het met gemiddelde en lage inkomens moeilijk om de kosten voor de kinderopvang te betalen. Één van de twee partners kan vaak niet thuis blijven omdat zijn of haar inkomen noodzakelijk is om de hypotheek te betalen. Hierdoor komen werknemers in de knel te zitten. Wat mij betreft is het prima dat er wat gedaan wordt om de huizenprijzen naar een realistisch niveau te brengen. De terughoudendheid van de AFM is in deze situatie goed te begrijpen.