De energietransitie is in feite de omschakeling van een vervuilende, milieubelastende energievoorziening naar een meer klimaat neutrale en schonere energievoorziening. Deze omschakeling of transitie krijgt wereldwijd meer aandacht. Ook in Nederland gaat er veel aandacht uit naar de energietransitie. Er worden innovatieve oplossingen bedacht waardoor de mensheid in de toekomst op een schonere manier aan energie kan komen en bovendien energie kan besparen. Daarvoor is technische kennis nodig en innovatieve slagkracht. Er moet ruimte zijn voor creativiteit en daarnaast zijn ook mensen nodig die daadwerkelijk over de juiste competenties beschikken om een bijdrage te leveren aan de engineering maar ook aan de uitvoering van alle aspecten die met de energietransitie gepaard gaan. De Sociaal Economische Raad (SER) heeft donderdag 19 april 2018 een advies uitgebracht met betrekking tot de energietransitie. Daarin is onder andere benoemd dat er meer aandacht moet worden besteed aan het opleiden van mensen in specifieke beroepen die nodig zijn om de energietransitie te laten slagen.
Opleiden voor een succesvolle energietransitie
De SER pleit in haar rapport voor meer opleidingen in het kader van de energietransitie. Volgens de Sociaal Economische Raad moeten er mensen omgeschoold, bijgeschoold en opgeleid worden voor specifieke beroepen. Voor sommige beroepen moeten er volgens de SER in de toekomst duizenden vacatures worden ingevuld. Hierbij kun je denken aan beroepen die gericht zijn op het plaatsen en aansluiten van zonnepanelen. Ook voor het bouwen van windmolens en warmtepompen zijn specialisten nodig die op dit moment nog veel te weinig aanwezig zijn op de arbeidsmarkt. Naast deze grote installaties zijn er nog verschillende beroepen die ook ontstaan uit de energietransitie. Hierbij kun je denken aan servicemonteurs die slimme meters plaatsen in woningen. Deze slimme meters maken het energieverbruik inzichtelijk en geven vaak ook duidelijk aan hoeveel energie wordt teruggeleverd aan het energienetwerk. Dat is belangrijk voor de energieafnemer maar ook voor de energieleverancier.
Naast het bouwen, installeren en onderhouden van installaties en andere energievoorzieningen zijn er ook meer bedrijven nodig die zich richten op isolatie van woningen en utiliteit zodat er ook minder energieverspilling optreed. Al deze bedrijven en technologieën vereisen echter vakkrachten. Deze vakkrachten zijn onvoldoende aanwezig om de energietransitie echt te laten werken. Er zijn ook in 2018 nog te weinig leerlingen die kiezen voor opleidingen die belangrijk zijn voor de energietransitie. Een tekort aan personeel is al aanwezig in de techniek en dit tekort zal alleen maar oplopen vanwege de toename in het aantal projecten in bijvoorbeeld en energietechniek, installatietechniek en elektrotechniek. In deze sectoren worden al BBL-trajecten gestart om jongeren te laten werken en leren in de techniek zodat er meer vakkrachten komen op de arbeidsmarkt.
BBL en BOL opleidingen in de energietransitie
Het plaatsen van zonnepanelen, het aanbrengen van hybride warmtepompen, hybrideketels, pelletketels en andere installaties is het werk van installateurs. Deze bedrijven hebben in 2018 al een aanzienlijk tekort aan gekwalificeerd personeel. Daarvan heeft brancheorganisatie UNETO VNI ook regelmatig een melding gedaan. Het tekort aan personeel ontstaat al door de toenamen in het aantal woningbouwprojecten vanaf 2017. Door de energietransitie wordt de werkdruk in de installatietechniek nog groter. Veel installatiebedrijven zijn erkende leerbedrijven en hebben BBL-ers in dienst zodat ze ook voor de toekomst gekwalificeerd personeel opleiden. De aandacht voor BBL is groot omdat deze mbo-leerlingen meteen kunnen meewerken met het ervaren installatiepersoneel van het bedrijf. Dat zorgt er voor dat het personeel ondersteund wordt en de BBL-er meteen een vak leert in de praktijk.
Naast BBL is er ook een mogelijkheid voor BOL. Bij deze opleiding is er geen sprake van werken en leren maar is er wel een praktijkstage die ook wel beroepspraktijkvorming wordt genoemd. Deze beroepspraktijkvorming is echter van korte duur. Installatiebedrijven leggen daarom de focus vaak op BBL. Er zijn echter nog niet veel BBL opleidingen die gericht zijn op de energietransitie in plaats daarvan zijn veel BBL-opleidingen nog algemene opleidingen richting de installatietechniek en elektrotechniek. uiteraard wordt er in die opleidingen wel steeds meer aandacht besteed aan bijvoorbeeld zonnepanelen, warmtepompen en andere energievoorzieningen. Bij het leerbedrijf leert de BBL-er ook in de praktijk deze energievoorzieningen te installeren. Zo worden vakkrachten ontwikkeld voor de toekomst.