Satellietbeelden gebruiken voor opsporen van scheepswrakken

Nederland is nog steeds een belangrijk doorvoerland voor uiteenlopende producten. Veel vervoer vindt nog plaats per schip en de haven van Rotterdam wordt gelukkig nog veel bezocht door schepen. De haven van Rotterdam is al eeuwen een belangrijke haven voor Europa en zelfs de hele wereld geweest. De laatste decennia wordt de haven van Rotterdam echter ingehaald door andere grote havens in de wereld. Het is belangrijk dat de haven van Rotterdam goed bereikbaar blijft voor grote schepen.

Bereikbaarheid havens
Niet alleen voor Rotterdam ook voor andere havens is de bereikbaarheid van cruciaal belang. Rondom drukken havens en vaarroutes kunnen echter ook accidenten ontstaan. In de honderden jaren dat de scheepvaart in de Noordzee actief is zijn er al vele schepen vergaan. De scheepswrakken op de bodem kunnen een gevaar vormen voor de huidige scheepvaart. Bij eb kunnen de scheepswrakken het waterverkeer bemoeilijken als de scheepswrakken in ondiep water liggen. Daarom hebben verschillende onderzoekers zich gebogen over de vraag hoe men scheepswrakken sneller kan opsporen.

Satellieten voor opsporen van scheepswrakken
Een internationaal team onder leiding van Belgische wetenschappers heeft ontdekt dat scheepswrakken goed kunnen worden opgespoord door gebruik te maken van satellietbeelden. Het team gebruikte satellietbeelden bij de opsporing van vier  wrakken uit de Tweede Wereldoorlog. Van deze wrakken was de locatie bekend voor de kust van Zeebrugge. De bodem rondom de scheepswrakken bleek verstoord te worden. Dit effect kon men terug zien vanuit satellietbeelden uit de ruimte. De stroming rondom de wrakken verandert en pluimen meegevoerd sediment vormde een kilometerslange sliert. Deze slierten zijn te meten met de Landsat 8-satelliet van NASA. Als men het spoor van deze slierten naar de bron terug volgt komt men uit bij de scheepswrakken.

Stromingen rond wrakken
De stromingen rond wrakken zijn anders. Dit komt omdat wrakken massieve delen zijn. Het zand op de zeebodem rond de wrakken wordt bij eb losgewoeld en meegevoerd naar zee. Dit veroorzaakt de hiervoor genoemde pluimen of slierten. De methode die de Belgische wetenschappers hebben onderzocht is effectief tot een diepte van 15 meter. Wrakken die dieper op de zeebodem liggen kunnen nog niet effectief worden opgespoord.

Eenvoudiger en goedkoper
De methode die nu is onderzocht is makkelijker en kost minder geld dan de bestaande methode. Tegenwoordig worden namelijk de meeste scheepswrakken opgespoord met sonar of laserpulsen. Deze methodes zijn echter niet alleen complexer en kostbaarder, ze werken ook minder goed in troebel water. Dat is niet het geval bij het gebruik van satellietbeelden, deze methode werkt wel als de watersamenstelling minder goed is.

Opsporen voor historisch onderzoek
Het opsporen van scheepswrakken is niet alleen een effectief middel om problemen in vaarroutes te voorkomen, het is ook interessant vanuit historisch oogpunt.  Men kan bijvoorbeeld ook onderzoeken waar bepaalde scheepswrakken zijn gelokaliseerd uit de Eerst Wereldoorlog en Tweede Wereldoorlog.  Volgens NASA is de nieuwe methode vooral interessant voor de Noordzee bij België, Nederland en Groot-Brittannië. Hier zijn in de Tweede Wereldoorlog veel schepen gezonken.

Reactie van Technisch Werken
Dit is een veelbelovend onderzoek met een veelbelovend resultaat. Nu kan men vanuit historisch oogpunt bepaalde schepen letterlijk ‘in kaart’ brengen. Al is het natuurlijk wel moeilijk vast te stellen via de satellietbeelden om wat voor soort schip het gaat en uit welke tijd het schip afkomstig is. Als men vanuit historisch oogpunt onderzoek doet zal men altijd nog aanvullende onderzoeken moeten verrichten.

Het onderzoek met een satelliet kan men op dat punt vergelijken met het onderzoek doormiddel van een metaaldetector. Men weet dat men tot een bepaalde diepte kan zoeken men merkt dat er iets ligt maar men zal moeten graven om er achter te komen wat dat precies is. Zo zal men moeten duiken om er achter te komen wat er op de bodem van de zee ligt.