De Europese machinerichtlijn (2006/42/EG) is een richtlijn die in Europa wordt gehanteerd voor de machine-industrie en bevat veiligheidscriteria waaraan machines die in Europa gebouwd en gebruikt worden moeten voldoen. De machinerichtlijn is een belangrijk middel om er voor te zorgen dat de machines die geproduceerd en gebruikt worden veilig zijn. Zo moeten bijvoorbeeld draaiende onderdelen van de machine worden afgeschermd zodat er geen kledingstukken, haren of andere loshangende delen in de machine getrokken kunnen worden. De machinerichtlijn is natuurlijk een goed middel om er voor te zorgen dat veilige machines worden gemaakt en gebruikt maar dan moet men wel weten wat de Europese Machinerichtlijn onder machines verstaat. Daarover gaat dit artikel.
Wat is een machine volgens de Europese Machinerichtlijn
De Europese Machinerichtlijn geeft aan dat een machine over de volgende kenmerken moet beschikken:
- Er is een aandrijfmechanisme gemonteerd.
- Minimaal één onderdeel kan bewegen.
- Er is een vermogensschakelaar of bedieningsschakelaar gemonteerd.
Onder deze algemene richtlijnen vallen zeer veel verschillende machines die worden gebruikt voor de productie van bijvoorbeeld voedingsmiddelen, gebruiksvoorwerpen en verpakkingsmaterialen. De
Europese Machinerichtlijn heeft daarom ook verschillende definities voor machines opgesteld. Deze definities staan in de volgende alinea.
Definities voor machine’s uit de Europese Machine Richtlijn
De Europese Machine Richtlijn geeft een aantal definities voor machines. De volgende definities geeft de Europese Machine Richtlijn voor machines:
1. een samenstel, voorzien van of bestemd om te worden voorzien van een aandrijfsysteem – maar niet op basis van rechtstreeks gebruikte menselijke of dierlijke spierkracht -, van onderling verbonden onderdelen of componenten waarvan er tenminste één kan bewegen, en die samengevoegd worden voor een bepaalde toepassing;
2. een samenstel als bedoeld onder 1, waaraan slechts de componenten voor de montage op de plaats van gebruik of voor de aansluiting op kracht- of aandrijfbronnen ontbreken;
3. een samenstel als hierboven bedoeld dat gereed is voor montage en dat alleen in deze staat kan functioneren na montage op een vervoermiddel of montage in een gebouw of bouwwerk;
4. samenstellen van machines zoals hierboven bedoeld en/of niet voltooide machines als die, teneinde tot hetzelfde resultaat te komen, zodanig zijn opgesteld en worden bestuurd dat zij als één geheel functioneren;
5. een samenstel van onderling verbonden onderdelen of componenten waarvan er tenminste één kan bewegen en die in hun samenhang bestemd zijn voor het heffen van lasten en die uitsluitend rechtstreeks aangedreven worden door menselijke spierkracht.
Belang van de definities van de Europese Machine Richtlijn
Wanneer een product voldoet aan één van deze definities dan is het product volgens de Europese Machinerichtlijn een machine en zal de fabrikant, voordat de machine op de markt wordt gebracht of gebruikt wordt, er voor moeten zorgen dat de machine aan de eisen van de Europese Machinerichtlijn voldoet. Dit betekend dat de machine aan de veiligheidseisen van de richtlijn moet voldoen evenals de overige richtlijnen met betrekking tot de gezondheid en het milieu. Daarnaast moet door de fabrikant een technisch constructiedossier worden opgesteld en moeten de gebruiksgrenzen van de machine worden bepaald. Dit zijn slechts een paar voorbeelden van verplichtingen die uit de Europese Machinerichtlijn voortvloeien.