Voor het aansturen van processen in een organisatie is plannen van cruciaal belang. Voor het realiseren van de juiste vorm van transformatie en het aansturen van de dagelijkse processen wordt er binnen een organisatie gebruik gemaakt van een planning. Het plannen gebeurt over het algemeen vanuit de hogere (strategische) lagen van de organisatie. Gekeken vanuit het organisatie en management gaat het plannen vooruit aan het handelen en produceren. Tjerk van der Meij, student Human Resource Management aan de NHL, heeft deze tekst over planning geschreven voor technischwerken.nl. Doelstelling van de tekst is een duidelijk beeld geven van de functies van planning en de verschillende lagen van de planning.
Functies van planning
De planning kent binnen een organisatie drie verschillende functies:
- Het rangschikken van handelingen
- Sturing van processen
- Beheersing van de voortgang en terugkoppeling
Verschillende lagen van planning
Binnen organisatie en management wordt planning geordend in 3 lagen:
- Strategisch; een strategische planning wordt vaak ook wel een bedrijfsstrategie genoemd. Dit is een soort planning op de lange termijn; bijvoorbeeld de doelstellingen voor een organisatie over een aantal jaar. Om een strategische planning over langere termijn succesvol te laten maken moet deze planning over kortere tijd in delen moeten worden opgesplitst, dit mondt zich uit in tactisch en operationeel plannen.
- Tactisch; in een tactische planning wordt het beleid gevormd over middellange termijn. Hierin wordt het grotere plaatje van de strategische planning in kleine delen opsplitste over relatief kortere perioden.
- Operationeel; dit is de onderste laag van het plannen. Binnen de operationele planning komen de plannen die binnen zeer korte termijn tot uitvoering kunnen worden omgezet. Denk aan: financiering, investeringen, productie, etc. De operationele uitvoering wordt dan ook wel de uitvoerende planning genoemd.
Organisaties werken de 3 lagen van plannen conform een trechter model af. Eerst bepaald men de strategie in de strategische planning, dus wat de organisatie over lange termijn tracht te behalen. Daarna wordt de strategie opgedeeld in meerdere delen die op middellange termijn te behalen zijn, dit vormt de tactische planning, of tactiek. Om de tactiek te kunnen behalen wordt vervolgens de operationele planning gemaakt, waarin de werkzaamheden op korte termijn in bedrijf worden gesteld.
Samenvatting
Samenvattend zijn de aspecten van de lagen van planning als volgt:
- Strategisch: Lange termijn, toplagen van de organisatie
- Tactisch: Middellang termijn, middenkaderlagen van de organisatie
- Operationeel: Korte termijn, uitvoerende lagen van de organisatie
- Organisaties kunnen zich door middel van strategisch, tactisch en operationeel plannen toespitsen op 6 bedrijfsprocessen:
- marketing en verkoop (secundair)
- productie/ dienstverlening (primair)
- research en productontwikkeling (secundair)
- financieel en informatievoorziening (bestuurlijk)
- personeel (secundair)
- inkoop (secundair)