Werken op hoogte is het uitvoeren van werkzaamheden op een hoogte van 2,50 meter of meer. In de Arbowet is vastgelegd dat werkzaamheden die vanaf een hoogte van 2,50 op meer worden uitgevoerd werkzaamheden op hoogte zijn. Werkzaamheden die worden uitgevoerd op daken vallen over het algemeen onder werk op hoogte. Men kan hierbij denken aan het plaatsen van zonnepanelen op daken. Daarnaast zijn er ook andere werkzaamheden die op daken uitgevoerd worden zoals het aanbrengen van dakbedekking. Ook aan de zijkant van een constructie of gebouw kunnen werkzaamheden op hoogte worden verricht. In de techniek en bouw voeren werknemers dagelijks werkzaamheden op hoogte uit. Daarom is het belangrijk om bij de gevaren van werken op hoogte stil te staan en daarbij te kijken wat men kan doen om de risico’s van werken op hoogte te beperken en te beheersen.
Valgevaar
Bij het werken op deze hoogte kan sprake zijn van een valgevaar. Als dat het geval is zal een bedrijf er alles aan moeten doen om de werkplek veilig te maken en de kans op vallen weg te nemen. Dit houdt in dat een bedrijf verschillende maatregelen zal moeten treffen. Een bedrijf heeft daarbij de keuze uit een aantal opties zoals een veilige: stijger, bordes of werkvloer. Daarnaast zijn het aanbrengen van stevige leuningen en het gebruik van valbeveiliging in de vorm van een harnas en valgordels belangrijke op het risico op vallen te beperken.
Risico Inventarisatie en Evaluatie
Bedrijven dienen in hun Risico Inventarisatie en Evaluatie ook de risico’s met betrekking tot het werken op hoogte te beschrijven. Het belangrijkste risico is het valgevaar oftewel het vallen van hoogte. Een ander risico is het vallen door een opening in de werkvloer of dak. Men kan daarnaast ook getroffen worden door vallend voorwerp. Verder zorgt het werken op hoogte mogelijk voor een langere en moeilijker vluchtweg in geval van calamiteiten. Al deze aspecten dienen te worden genoteerd in een Risico Inventarisatie en Evaluatie.
Veilig werken op hoogte: daken
In de inleiding werd aangegeven dat er verschillende situaties zijn waarop werknemers kunnen werken op hoogte. Het gaat te ver om alle arbeidsomstandigheden en werksituaties te benoemen van werken op hoogte. Daarom beperken we ons hier tot het benoemen van veiligheidsmaatregelen die bedrijven zullen moeten treffen als werknemers op hoogte werken op zowel hellende als platte daken. De volgende veiligheidsrichtlijnen vormen belangrijke basisrichtlijnen:
- Loop niet op daken die niet stevig genoeg zijn om het gewicht van een menselijk lichaam te dragen. Indien wel over deze daken gelopen moet worden zal men deze daken eerst moeten verstevigen doormiddel van bijvoorbeeld loopplanken. Deze loopplanken zullen bij de dragers van het dak moeten worden geplaatst. De planken zullen op maximaal veertig centimeter afstand van elkaar aangebracht moeten worden. Vanaf de ladder of trap dient in ieder geval één van deze loopplanken rechtstreeks kunnen worden bereikt.
- Er dient een deugdelijke, stevige valbeveiliging te worden aangebracht rondom de werkplek als deze op 2,50 meter hoogte of hoger is. Deze beveilig kan er op verschillende manieren worden gerealiseerd. Een veilige constructie is het plaatsen van dakrandbeveiliging. Dit zijn stevig bevestigde hekwerken met een hoogte van minimaal 1 meter en zijn geplaatst rondom de randen van het dak. Een andere optie is het plaatsen van speciale steigers die hekwerken bevatten of relingen. Daarnaast kan men ook veilige hoogwerkers gebruiken.
- Weersomstandigheden vormen een factor waar zeker rekening mee moet worden gehouden. Denk hierbij aan regen, wind, sneeuw en vorst. Door een hoge windkracht kan men van het dak worden afgeblazen of uit balans worden gebracht. Vorst en sneeuw kan ook zorgen voor gladheid met alle mogelijke gevaren van dien.
- Openingen in het dak dienen zo snel mogelijk professioneel te worden gerepareerd of te worden afgezet op een goede manier zodat niemand in de gaten en openingen kan vallen.
- Het werken met een railsysteem met vanggordel of een veiligheidsharnas wordt ook vaak gedaan. Hierbij draagt de werknemer een speciaal harnas met een kabel er aan vast zodat de werknemer als hij of zij ten val komt niet verder kan vallen dan de lengte van de kabel. Een veiligheidsharnas wordt in de praktijk meestal in combinatie met andere veiligheidsmaatregelen genomen.
- Zorg er voor dat het dak zo netjes mogelijk en schoon mogelijk wordt gehouden. Met andere woorden laat geen materialen en gereedschappen op het dak liggen zodat struikelen, uitglijden en verstappen wordt voorkomen.