Wat is een steiger?

Steigers zijn tijdelijke constructies die worden opgebouwd uit steigerplanken en steigerpijpen en worden geplaatst om bijvoorbeeld werkzaamheden aan gevels, bouwwerken, constructies en plafonds uit te voeren. In de praktijk worden steigers vaak tegen een bouwwerk aan geplaatst maar men kan ook steigers opbouwen in een gebouw zelf. Hierbij kan men denken aan rolsteigers die men gebruikt in de industrie of utiliteitsbouw. Steigers die aan de buitenkant van een bouwwerk worden aangebracht worden meestal in verschillende fasen opgebouwd. Naarmate de bouw vordert en het gebouw hoger wordt zal ook de steiger hoger worden. Het bouwen van steigers is het werk van specialisten.

Gecertificeerd steigerbouwer
Met steigers kunnen ernstige ongelukken gebeuren als de steigers veilig en niet constructief stevig zijn gebouwd. Het bouwen van staande stalen steigers moet daarom door ervaren gespecialiseerde steigerbouwers worden gedaan. Systeemsteigers moeten voldoen aan de eisen zoals die zijn beschreven in de NEN 2770. De gespecialiseerde steigerbouwers dienen in bezit te zijn van een certificaat steigerbouwer A of een certificaat steigerbouwer B. Het eerstgenoemde certificaat, steigerbouwer A, is voor uitvoerende steigermonteurs.

Het certificaat steigerbouwer B is voor eerste steigermonteurs. Deze steigermonteurs dragen meer verantwoordelijkheid en hebben meer kennis en ervaring. Daardoor kunnen ze goede instructies geven aan de personen die in bezit zijn van steigerbouwer A. Naast deze certificaten dienen steigerbouwers ook in bezit te zijn van de Veiligheid, gezondheid en milieu Checklist Aannemers/ VGM Checklist Aannemers (VCA). Dit is een algemeen veiligheidscertificaat dat bij veel bouwprojecten verplicht wordt gesteld door de aannemer.

Er is een verschil tussen Basis VCA voor uitvoerende werknemers en een VOL VCA dat bestemd is voor leidinggevenden. De letters VOL staan in de afkorting ‘VOL VCA’ voor Veiligheid Operationeel Leidinggevende. Het behalen van een VCA certificaat is belangrijk omdat steigerbouwers niet alleen moeten weten hoe ze veilig een steiger moeten opbouwen en afbreken, ze moeten ook weten welke algemene veiligheidsregels op de bouwplaats aan de orde komen zodat ze zo veilig mogelijk kunnen werken.

Kaarthouder op steigers
Staande stalen steigers moeten verplicht door ervaren steigerbouwers worden opgebouwd. Dat is een belangrijke richtlijn met betrekking tot de veiligheid. Het is natuurlijk ook belangrijk dat inzichtelijk wordt gemaakt dat een steiger daadwerkelijk veilig is. Daarvoor moet op elke staande stalen bouwsteiger een steigerkaarthouder worden geplaatst. Deze steigerkaarthouder moet op ooghoogte worden aangebracht en duidelijk zichtbaar zijn. Het spreekt voor zich dat de steigerkaarthouder stevig vast moet worden gemaakt aan de steiger. Steigers mogen alleen worden betreden als er een groene steigerkaart in de steigerkaarthouder is geplaatst. In de volgende alinea staat meer informatie over de steigerkaart.

Steigerkaart
De steigerkaart geeft belangrijke informatie met betrekking tot de veiligheid van de steiger. Zo kan men op een steigerkaart lezen of een steiger mag betreden worden of niet. Ook staat er op een steigerkaart wat iemand wel en niet mag doen op de steiger. Verder staat er op de steigerkaart wat de maximale belastingcapaciteit is van de steiger. Als een steiger gecontroleerd is geweest is dit ook vermeld op de steigerkaart.

Als er schade aan een steiger is veroorzaakt waardoor bijvoorbeeld een plank is gebroken of verwijderd dan is de steiger onveilig en moet men de steiger verlaten. Dit houdt in dat de groene steigerkaart moet worden verwijdert. In dat geval komt een rood/witte steigerkaart tevoorschijn. Op deze kaart staat dat de steiger niet betreden mag worden. Men mag de steiger dan pas weer beterden wanneer een steigerbouwer A of een steigerbouwer B de steiger weer vakkundig heeft gemaakt en er na controle weer een groene steigerkaart in de steigerkaarthouder is geplaatst.

Verschillende soorten steigers
Naast de staande stalen steigers die in de voorgaande alinea’s als uitgangspunt is gehanteerd zijn er nog verschillende andere soorten steigers. Zo zijn er:

  • enkele steigers,
  • dubbele steigers,
  • daksteigers,
  • hefsteigers,
  • gevel- en metselsteigers,
  • schraagsteigers,
  • trappentorens,
  • rolsteigers.

Enkele en dubbele steigers kunnen traditioneel worden uitgevoerd met steigerpijpen en losse koppelingen. Een andere optie is dat deze steigers worden uitgevoerd als systeemsteiger. Systeemsteigers bevatten vaste maten en elementen. Systeemsteigers worden over het algemeen uitgevoerd als dubbele steiger.