Werkgevers en werknemers zijn samen verantwoordelijk voor een veilige werkplek. De werkgever moet alles in het werk stellen om de veiligheid en gezondheid van haar werknemers en andere mensen die de werkvloer bezoeken te beschermen. Met name bij bedrijven in de bouw, industrie en metaaltechniek wordt veel gebruik gemaakt van machines die veel lawaai kunnen produceren. Ook bij andere bedrijven kan men te maken krijgen met veel lawaai waardoor men de kans loopt om een gehoorbeschadiging te krijgen.
Dit moet uiteraard voorkomen worden en daarom zijn er wettelijke richtlijnen waarbedrijven en werknemers zich dienen te houden. De vraag: “Wanneer is gehoorbescherming verplicht?” wordt hieronder beantwoord. Daarbij maakt men onderscheid tussen wanneer het aanbieden van gehoorbescherming door een werkgever aan een werknemer verplicht is en wanneer een werknemer verplicht is om deze gehoorbescherming te gebruiken. Allereerst een alinea over lawaaislechthorendheid.
Lawaaislechthorendheid
Het doel van gehoorbescherming is het voorkomen van lawaaislechthorendheid. Er bestaan twee grote groepen waaruit lawaaislechthorendheid kan worden opgedeeld:
- Plotselinge lawaaislechthorendheid. Deze vorm van lawaaislechthorendheid ontstaat bijvoorbeeld door een harde knal, een schot of een explosie. Hierbij spelen allemaal factoren een rol zoals het geluidsniveau, de afstand tot het oor en of het geluid in een gesloten of open ruimte is ontstaan.
- Geleidelijke lawaaislechthorendheid. Deze gehoorbeschadiging ontstaat, zoals de naam al doet vermoeden, geleidelijk. In de techniek kan deze vorm van gehoorschade ontstaan als men vaak werkt met lawaaiige machines of gereedschappen. Ook bij productiemachines die veel geluid produceren kan men deze vorm van gehoorschade oplopen.
Wanneer ontstaat lawaaislechthorendheid
Een mens loopt kans op lawaaislechthorendheid bij geluiden van 80 dB(A) volgens de Arbodienst. Werkgevers zijn volgens de Arbowet verplicht om gehoorbescherming aan hun werknemers aan te bieden als geluiden boven de 80 dB(A) aanwezig zijn op de werkvloer. Daarnaast moet ook de noodzaak van dit volume zijn vastgelegd in de Risico inventarisatie en Evaluatie (RI&E), die verplicht is sinds 1 januari 1994 voor alle werkgevers in Nederland.
Een bedrijf dient dus in het RI&E te kunnen aangeven dat het geproduceerde geluid niet op een technische manier kan worden opgelost en dat het geluid bovendien als noodzakelijk kwaad ontstaat bij belangrijke bedrijfsprocessen die niet kunnen worden verandert of verbeterd waardoor de geluidshinder afneemt tot een acceptabel niveau.
Gehoorbescherming dragen verstandig maar niet ver plicht bij 80 dB(A)
Een werknemer is nog niet verplicht om gehoorbescherming te dragen bij 80 dB(A). Als het geluidsniveau 83 dB(A) is mag een werknemer nog maar maximaal 4 uur werken zonder gehoorbescherming. Ook in dit geval zal de werkgever wel gehoorbescherming moeten aanbieden aan haar werknemers. Het geluidsvolume is namelijk twee keer zo hoog. In de overige vier uur van een gemiddelde werkdag mag het geluidsniveau van 83 dB(A) niet meer voorkomen.
Gehoorbescherming dragen verplicht bij 85 dB(A)
Volgens de Arbowet zijn werknemers in Nederland verplicht om gehoorbescherming te gebruiken als de dagdosis geluid gemiddeld hoger is dan 85 dB(A). Uiteraard zijn werkgevers verplicht om aan hun werknemers gehoorbescherming aan te bieden die over een goedgekeurde kwaliteit beschikken. Werknemers moeten bij het volume van 85 dB(A) verplicht gebruik maken van gehoorbescherming. Als deze gehoorbescherming niet lekker zit of niet past houdt dat niet in dat deze niet gebruikt moet worden.
Een werknemer dient in die situatie direct contact op te nemen met de leidinggevende zodat een passende oplossing gevonden kan worden. Het werken zonder goedgekeurde gehoorbescherming in ruimten met geluiden die gemiddeld hoger zijn dan 85 dB(A) is verboden. De Arbowet ziet er op toe dat werkgevers en werknemers zich aan deze wettelijke regels houden. Als dat niet gebeurd en de Arbowet dus wordt overtreden, kunnen flinke boetes worden uitgedeeld. Bovendien kan de Arbodienst het werk stilleggen totdat er een probate oplossing wordt geboden.