Ongelijksoortige lasverbindingen zijn verbindingen die doormiddel van las worden aangebracht tussen materialen waarvan de eigenschappen en samenstelling onderling van elkaar verschillen op fysisch of mechanisch gebied. Deze lasverbindingen vergen extra aandacht. De lasser moet bijvoorbeeld speciaal lasdraad gebruiken. Een voorbeeld van een ongelijksoortige lasverbinding waarbij specifiek lasdraad moet worden gebruikt is een lasverbinding die gemaakt wordt tussen staal een roestvaststaal (RVS). Deze lasverbinding is een voorbeeld van een zwart-wit verbinding.
Zwart-wit lasverbindingen kunnen worden gemaakt door verschillende lasprocessen zoals bijvoorbeeld het MIG/MAG lasproces, het TIG lasproces en elektrode lassen. Met name de lasdraad is van groot belang bij ongelijksoortige lasverbindingen. Hieronder is in een alinea informatie weergegeven over lastoevoegmateriaal dat gebruikt kan worden zwart-wit verbindingen.
Lasdraad voor zwart-wit verbindingen
Bij het maken van zwart-wit verbindingen moet een lasser onder andere rekening houden met de lasdraad die moet worden toegepast als toevoegmateriaal. Het lastoevoegmateriaal, dat de lasser moet gebruiken voor het maken van een las, is beschreven in een Welding Procedure Specification WPS of een Lasmethodebeschrijving LMB. In dit document staat hoe de las gemaakt dient te worden en welk lasproces en materiaal daarvoor benodigd zijn. Een WPS of LMB wordt gemaakt door een lastechnicus die daarvoor een gedegen opleiding heeft gevolgd. Dit kan bijvoorbeeld de opleiding Middelbaar Lastechnicus MLT zijn of International Welding Technologist IWT.
Een belangrijk aspect van het maken van zwart-wit verbindingen is de lasdraad. Deze lasdraad is hoog gelegeerd. De lasdraad die gebruik wordt is over het algemeen hoger gelegeerd dan het hoogst gelegeerde metaal dat verbonden dient te worden doormiddel van een las. Het soort lasdraad dat voor zwart-wit verbindingen wordt gebruikt is afhankelijk van de materialen en de eisen die aan de verbinding worden gesteld. Veel voorkomende varianten zijn 307Si, 309LSi, 309LMo en 312. De eigenschappen van deze verschillende soorten zijn divers. Hieronder staan een aantal voorbeelden van lasdraad met specifieke eigenschappen.
- 307Si is geschikt voor verbindingen met hoge eisen met betrekking tot rek en taaiheid.
- 309LSi is overgangsdraad dat geschikt voor lasverbindingen die bestand moeten zijn tegen hoge temperatuur.
- 309MoL is een rutiel gevulde roestvaststaal draad. Deze lasdraad wordt gebruikt voor het lassen van ongelegeerd staal aan RVS (roestvaststaal).
- 309LP is een rutiel gevulde draad. Deze draad wordt gebruikt voor het lassen in ongelegeerd staal aan roestvast staal in alle posities.
- 312 is draad dat geschikt is voor verbindingen die een zeer grote treksterkte moeten hebben.