Wat is KAM en wat doet een KAM-coördinator?

Bedrijven moeten zich aan verschillende richtlijnen houden. De kwaliteit van de producten en diensten moet continue worden verbeterd om aan de wensen van de markt te voldoen. Daarnaast moeten de arbeidsomstandigheden voor het personeel optimaal zijn zodat beroepsziektes, en ongelukken kunnen worden voorkomen. Daarnaast moet er rekening worden gehouden met de Arbowet. Werknemers moeten werkzaamheden uitvoeren die lichamelijk zo weinig mogelijk belastend zijn. Indien mogelijk moet er gebruik gemaakt worden van hulpmiddelen die de fysieke belasting voor de werknemer moeten verlichten.

Milieu heeft ook een belangrijke rol bij bedrijfsprocessen. Bedrijven moeten maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ze moeten voorkomen dat het milieu schade ondervind van de bedrijfsprocessen die worden uitgevoerd. Afval moet worden beperkt en als er afval ontstaat moet dit op een zo milieuvriendelijke wijze worden behandeld. Hierbij kan gedacht worden aan recycling.

Waarom een KAM-coördinator?
Kwaliteit, arbeidsomstandigheden en milieu zijn verschillende onderdelen van het bedrijfsproces. Het is belangrijk dat deze onderdelen goed worden gecoördineerd. Bedrijven hebben hiervoor een KAM-coördinator. De afkorting KAM staat voor kwaliteit, arbeidsomstandigheden en milieu.

KAM in kleine bedrijven
In kleine bedrijven wordt het coördineren op het gebied van KAM meestal als neventaak beschouwd. Iemand in het middenkader van het bedrijf kan KAM coördineren naast de overige taken die hij of zij in het bedrijf doet. Dit zorgt voor diversiteit in de taken van het desbetreffende personeelslid. Er bestaat echter de kans dat KAM minder aandacht krijgt dan de overige taken die het personeelslid uitoefent. Hierdoor krijgt KAM niet altijd een gestructureerde vorm in kleine bedrijven.

KAM in middelgrote bedrijven
Middelgrote bedrijven hebben meestal een fulltime KAM-coördinator in dienst. Deze is verantwoordelijk voor alle processen op het gebied van kwaliteit, arbeidsomstandigheden en milieu. Hierbij werkt de KAM-coördinator uiteraard wel samen met verschillende afdelingen. Veel middelgrote bedrijven hebben bijvoorbeeld een afdeling kwaliteit die goed samen kan werken met de KAM-coördinator. Door één iemand verantwoordelijk te houden voor de coördinatie op het gebied van KAM ontstaat duidelijkheid. Aan de andere kant maakt deze situatie een organisatie ook kwetsbaar. De kennis van de KAM-coördinator moet goed worden geborgd en verspreid. Wanneer de KAM-coördinator het bedrijf zou verlaten moet het bedrijf niet in de problemen komen.

KAM in grote bedrijven
Zeer grote bedrijven kiezen er meestal voor om een complete KAM-afdeling in het bedrijf vorm te geven. De manier waarom deze afdeling wordt vormgegeven laat duidelijk zien hoeveel belang een bedrijf hecht aan KAM. Bedrijven waarin veel risico’s aanwezig zijn moeten een degelijke KAM-afdeling hebben waarin verschillende specialisten de risico’s analyseren en doormiddel van probate oplossingen de risico’s reduceren. De risico’s binnen een bedrijf kunnen zowel van toepassing zijn voor personeel als materieel en milieu. Deze verschillende aspecten van het bedrijf vereisen allemaal een unieke maatwerk aanpak. Daarom is een grote KAM afdeling met verschillende specialisten een grote meerwaarde voor het bedrijf en de processen die daarin worden uitgevoerd.

Wat zijn de hoofdtaken van een KAM-coördinator?
Een KAM-coördinator heeft verschillende taken. Allereerst zal hij of zij een KAM-zorgsysteem in een bedrijf moeten implementeren indien dat nog niet gestalte heeft gekregen. Na de implementatie van dit systeem is de KAM-coördinator verantwoordelijk voor het beheer van dit zorgsysteem en de optimalisering daarvan. De bijsturing en optimalisering zal voortduren plaats moeten vinden omdat de wet en regelgeving verandert en strenger wordt op het gebied van kwaliteit, arbeidsomstandigheden en milieu. Met name de Arbowet en de milieuwetgeving hebben een grote invloed op het KAM-beleid van een organisatie. Deze wetten moeten door bedrijven worden nageleefd. Daarom is een KAM-beleid en het bijbehorende KAM-zorgsysteem niet alleen belangrijk voor het bedrijf, het is ook een manier om gestalte te geven aan de wet- en regelgeving op het gebied van Arbo en milieu.

De eisen die aan het KAM-beleid en KAM-zorgsysteem worden gesteld komen niet alleen vanuit de overheid. Ook potentiële klanten en opdrachtgevers hebben invloed op KAM. Veel klanten en opdrachtgevers stellen eisen aan bedrijven waar ze producten of diensten afnemen. Met name de milieuaspecten nemen tegenwoordig een belangrijke rol in. Maatschappelijk verantwoord ondernemen is een term die regelmatig wordt gehoord. Een bedrijf draagt niet alleen verantwoordelijkheid voor haar eigen personeel en materieel. Een bedrijf staat midden in de maatschappij en zal daar rekening mee moeten houden.

De maatschappij verandert echter en de normen en waarden veranderen mee. Dit uit zich in de wet en regelgeving die voortdurend verandert. Meestal wordt de wet- en regelgeving strenger. Er worden nieuwe normen ontwikkelt op het gebied van kwaliteit, veiligheid en milieu. Deze normen kunnen zowel nationaal als internationaal zijn. Een bekende norm is de ISO 9001 voor het kwaliteitsbeleid. Daarnaast is de ISO 14001 bestemd voor de milieuzorg. Voor de arbozorg is de OHSAS 18001 norm gebruikelijk. Bedrijven in de techniek maken ook gebruik van VCA certificering. VCA staat voor Veiligheid Checklist Aannemers. Deze normen zijn van invloed op bedrijfsprocessen. De KAM-coördinator dient goed op de hoogte te zijn van de wet- en regelgeving en de normen die daaruit voortkomen.

Wat voor werk doet een KAM-coördinator
De KAM-coördinator zal regelmatig nieuwe verbeteringen met betrekking tot kwaliteit, arbeidsomstandigheden en milieu moeten voorstellen. Daarvoor moet de KAM-coördinator zelf goed op de hoogte blijven van de wet- en regelgeving. De voorstellen die de KAM-coördinator doet zullen echter ook ingevoerd moeten worden. Hierbij heeft hij of zij een coördinerende en adviserende rol.

Regelmatig zal de KAM-coördinator risico-inventarisaties uitvoeren en daarnaast ook interne audits houden. Verder worden werkplekinspecties gedaan op de daadwerkelijke werkplek van de werknemers op de werkvloer. Doormiddel van deze taken wordt inzichtelijk of het bedrijf de kwaliteit en veiligheid goed op orde heeft. De kwaliteit en veiligheid worden echter niet alleen intern gecontroleerd en getoetst, ook externe toetsing vindt regelmatig plaats. Dit wordt onder andere gedaan door externe audits. Een KAM-coördinator zal er voor moeten zorgen dat het bedrijf alle aspecten met betrekking tot kwaliteit, arbeidsomstandigheden en milieu goed op orde heeft. Indien dit niet het geval is kan een externe controleur een slechte beoordeling geven over het bedrijf. Dit kan gevolgen hebben voor de bedrijfsvoering. Daarnaast is een slechte beoordeling geen goede ‘reclame’ voor een bedrijf.

De KAM-coördinator zal regelmatig administratieve taken moeten uitvoeren. Hierbij kan onder andere gedacht worden aan het maken van rapportages over de uitkomsten van audits en onderzoeken. Deze rapportages zal de KAM-coördinator aan de directie van het bedrijf moeten verstrekken en indien nodige moeten toelichten.