Wat is exothermisch lassen, thermietlassen of aluminothermisch lassen?

Exothermisch lassen wordt ook wel aluminothermisch lassen of thermietlassen genoemd en is een lasproces waarbij een lasverbinding wordt gemaakt doormiddel van een thermietreactie die ontstaat door een chemisch mengsel van poedervormige stoffen. Het poedermengsel dat voor thermietlassen wordt gebruikt noemt men thermiet vandaar de benaming thermietlassen. Dit is echter een fijn poeder dat een chemische werking heeft. Het poeder bestaat uit oxide van metalen, een edeler metaal en een minder-edel metaal. Er wordt gebruik gemaakt van een ontbrandingstemperatuur die tot stand komt door een zeer hete vlam. Men kan daarvoor aan het mengsel magnesiumpoeder toevoergen. Bij thermietlassen komt zeer veel energie vrij. Dat zorgt er voor dat het materiaal dat aan elkaar gelast moet worden gesmolten wordt. Zodra dit smeltbad afkoelt ontstaat er een lasverbinding.

Geschiedenis van thermietlassen
Exothermisch lassen is een lasproces ontwikkeld is door Hans Goldschmidt rond 1895. In eerste instantie werd het lasproces gebruikt voor ijzer (ferro). Door Dr. Charles Cadwell werden vanaf 1938 ook mogelijkheden bedacht om andere metalen exothermisch te lassen. Exothermisch lassen heeft procesnummer (ISO 4063) 71.

Lasmal
Thermietlassen is een proces dat gebaseerd is op chemische reacties die voor hitte en een smeltbad zorgen. Wanneer het proces van exothermisch lassen eenmaal in gang is gebracht gaat dit proces door tot het proces voltooid is. Voor een goede lasverbinding moet het thermiet en het smeltbad echter wel op de plek worden gehouden. De gedeeltes die aan elkaar gelast moeten worden zullen in de praktijk vaak in een mal worden geplaatst zodat het thermiet tijdens het thermietlassen op de juiste plaats blijft. De mal kan op verschillende manieren worden aangebracht. Zo kan men een mal samenstellen uit verschillende delen die elkaar goed omsluiten. Deze lasmallen bestaan uit keramisch materiaal.
Na het thermietlassen kan men de lasmal verwijderen zodat men deze kan hergebruiken. Soms wordt een lasmal weggehakt in het materiaal. Deze mal is belangrijk want deze houdt het smeltbad en het thermiet op de plaats en zorgt er tevens voor dat de lasverbinding de juiste vorm krijgt. Een dergelijke mal noemt men ook wel een lasmal.

Samenstellingen van thermiet
In de inleiding werd al aangegeven dat men voor de samenstelling van thermiet verschillende soorten metaaloxides gebruikt. Hierbij worden edele metaalsoorten met minder edele metaalsoorten gemengd. Voorbeelden van reacties die hierbij gebruikt worden:
• Fe2O3 + 2 Al → 2 Fe + Al2O3 + ∆H: 851 kJ/Mol
• 3 CuO + 2 Al → 3 Cu + Al2O3 + ∆H: 1203 kJ/mol
• 3 TiO2 + 4 Al → 3 Ti + 2 Al2O3 + ∆H
Met bovengenoemde samenstellingen kan men exothermisch lassen. Als dit lasproces eenmaal in werking is getreden hoeft er geen externe warmte meer te worden toegevoerd. Het lasproces is dan ook niet meer bij te sturen en gaat door tot alle beschikbare materiaal is omgezet.