Wat is een perpetuum mobile en bestaan perpetuum mobile’s?

De Latijnse term perpetuum mobile wordt in het Nederlands vertaald met ‘voortdurend bewegend’ of ‘voortdurend in beweging’. Het wordt uitgesproken als [pɛrˈpeːtuum ˈmobile]. In het meervoud wordt het uitgesproken als perpetuum mobile’s of soms als perpetua mobilia. Tot zover de taalkundige kant van perpetuum mobile. Met de term perpetuum mobile wordt een apparaat of machine bedoelt die voortdurend in beweging blijft nadat dit apparaat is aangezet of in beweging is gebracht. Voor deze voortdurende beweging moet een apparaat beschikken over energie die continue aanwezig is. Daarom moet een perpetuum mobile is staat zijn om zelf energie op te wekken zonder dat daarvoor extern brandstof wordt toegevoegd.

Twee soorten perpetuum mobile’s
Een perpetuum mobile wordt in twee verschillende soorten ingedeeld. De eerste soort van perpetuum mobile’s vormen de apparaten die eeuwig blijven voortbewegen wanneer ze eenmaal in beweging zijn gebracht. Deze vorm van perpetuum mobile is echter onmogelijk in de praktijk te ontwerpen. Onderdelen van apparaten hebben altijd een bepaalde mate van wrijving. Deze wrijving zorgt er voor dat er energie verloren zal gaan. Uiteindelijk zal de wrijving van het apparaat er voor zorgen dat de energie opraakt die het apparaat in beweging moet houden. Het opraken van de energie zorgt er vervolgens weer voor dat het perpetuum mobile stil komt de staan. Een perpetuum mobile moet echter voortdurend in beweging blijven en daarom is de machine die stil is komen te staan feitelijk geen perpetuum mobile. De eerste wet van de van de thermodynamica geeft aan dat dat energie niet verloren kan gaan en daarnaast dat energie ook niet uit niets kan ontstaan. Met name het tweede deel van deze Eerste Hoofdwet geeft aan dat een perpetuum mobile onmogelijk kan bestaan.

De tweede soort waarin perpetuum mobile’s toe kunnen behoren is de variant waarbij een apparaat warmte volledig omzet in mechanische arbeid. In de praktijk is gebleken dat een apparaat niet in staat is om warmte volledig om te zetten in mechanische arbeid. Daardoor is ook deze variant technisch niet haalbaar. De tweede wet van de thermodynamica geeft aan dat perpetuum mobile’s van de tweede soort niet kunnen bestaan. Warmte kan niet volledig worden omgezet in mechanische energie in een gesloten systeem. Extern zal altijd een warme energiebron moeten worden toegevoegd en daarnaast zal er ook een koude- warmte- afvoer nodig zijn.

Perpetuum mobile is fictie
Een perpetuum mobile is op dit moment nog geen realiteit. De eerste twee Hoofdwetten van de thermodynamica maken duidelijk dat het bestaan van een perpetuum mobile in de praktijk niet haalbaar is. Door de eeuwen heen hebben verschillende ingenieurs geprobeerd om een perpetuum mobile te bouwen. Ondanks de vele technische systemen die zijn toegepast is een perpetuum mobile technisch niet haalbaar. In de testopstellingen die door de ingenieurs werden ontworpen bleken er feitelijk twee mogelijkheden: er werd toch een al dan niet verborgen energiebron toegepast of het apparaat functioneerde niet (voor eeuwig). Perpetuum mobile’s zijn fictie tot het tegendeel bewezen is.