Een paalfundering is een specifiek soort fundering waarbij het gewicht van een bouwwerk of kunstwerk wordt overgedragen op palen die onder het bouwwerk of kunstwerk zijn aangebracht. Naast het daadwerkelijke gewicht van het bouwwerk worden de krachten die op dit bouwwerk worden uitgeoefend eveneens overgebracht op de paalfundering. De paalfundering kan geheel onder het maaiveld worden aangebracht of gedeeltelijk er bovenuit steken. Men kiest vaak voor paalfunderingen als de draagkrachtige grond te diep ligt voor een fundering op putringen of op staal.
Houten funderingspalen
Voor een paalfundering kan men verschillende soorten palen gebruiken. Vroeger werden vooral houten palen gebruikt. Tegenwoordig gebruikt men eigenlijk geen houten palen meer in Westerse landen. Dit komt omdat houten palen minder draagkracht hebben dan gewapende betonpalen. Daarnaast ben je voor houten palen afhankelijk van bossen met de juiste houtsoort en de juiste paallengte. Verder kunnen houten palen gaan rotten als ze niet volledig onder het freatisch oppervlak zijn geplaatst. Als houten palen worden gebruikt worden deze meestal zo ver in de grond geplaatst dat ze onder de grondwaterspiegel komen. Vervolgens wordt er alsnog een betonopzetter gebruikt om de afstand tussen het grondwater en het maaiveld te overbruggen.
In sommige landen maakt men echter nog wel gebruik van houten palen. Deze palen worden bijvoorbeeld gebruikt in vissersdorpen in Azië. Hierbij worden de palen in het water geplaatst en worden er eenvoudige woningen boven op deze palen gebouwd. Deze woningen zijn net als de palen van hout gemaakt en voorzien van daken die gemaakt zijn van planken of golfplaten. Houten palen kunnen namelijk niet heel zwaar belast worden. Betonnen heipalen kunnen daarentegen wel zwaar belast worden.
Betonnen heipalen
In Nederland en veel andere Westerse landen maakt men tegenwoordig vooral gebruik van gewapende betonnen palen voor paalfunderingen. Deze betonnen palen worden in speciale fabrieken op een lange maat gemaakt. Hierbij worden de betonpalen gemaakt van gewapend of voorgespannen beton. De kwaliteit van de betonpalen die in fabrieken worden gemaakt is over het algemeen goed omdat in de fabrieken onder optimale omstandigheden kan worden gewerkt.
De maat van een betonpaal moet minimaal 5 keer zo lang zijn als de dwarsdoorsnede van de paal. In de praktijk is de gebruikte paal veel langer. Dit komt omdat de betonpalen net zo ver in de grond worden geheid totdat ze voldoende draagkrachtige grond bereiken. In moerasachtige veengrond kunnen betonpalen diep de grond in worden geheid. Ook bij kleigrond worden heipalen vaak diep de grond in geheid. Bij draagkrachtige zandgrond is het soms minder noodzakelijk om de betonpalen diep de grond in te heien. De heipalen dragen het gewicht van een bouwwerk over op de draagkrachtige ondergrond. Hierdoor wordt het zetten of de verzakking van het bouwwerk beperkt of voorkomen.