Wat is een nokkenas?

Een nokkenas is een as met een speciale vormgeving. De as bestaat uit een buis met verschillende massieve eivormige of peervormige excentrieken. Deze excentrieken zijn stevig aan de as bevestigd en draaien daardoor met de as mee. Tijdens dit draaien kunnen de  excentrieken de draaiende beweging van de as in een op en neer gaande beweging omzetten. Een nokkenas wordt in de motorvoertuigentechniek gebruikt om de kleppen van verbrandingsmotoren te bedienen. Men kan hierbij gebruik maken van een bovenliggende nokkenas en een onderliggende nokkenas.

  • Bovenliggende nokkenas. Als men gebruik maakt van een bovenliggende nokkenas wordt deze boven in de cilinderkop aangebracht. Als men de nokkenas boven de cilinderkoppen heeft aangebracht worden de kleppen aangedreven door klepstoters. Dit wordt hydraulisch gedaan of doormiddel van tuimelaars.
  • Onderliggende nokkenas. Een onderliggende nokkenas wordt onderin het motorblok aangebracht. Hierbij worden de kleppen aangedreven door stoterstangen en tuimeraars. Men past tegenwoordig nauwelijks meer onderliggende nokkenassen toe in motoren.

Plaatsing van de nokkenas
Bij bepaalde motoren zoals boxermotoren en V-motoren worden meerdere nokkenassen aangebracht. Ook bij motorfietsen worden nokkenassen toegepast. Zoals eerder aangegeven wordt bijna geen gebruik meer gemaakt van onderliggende nokkenassen. Bovenliggende nokkenassen hebben namelijk een aantal voordelen. Een bovenliggende nokkenas kan de klep directer aandrijven. Als de nokkenas direct bovenop de klep is geplaatst vindt er een directe aandrijving plaats. Men kan ook de kleppen indirect aandrijven via een bovenliggende nokkenas. In dat geval maakt men gebruik van een tuimelaar.

Als men er voor kiest om de nokkenas direct de klep te laten aandrijven maakt men gebruik van een nokvolger. Hierdoor wordt  de horizontale component van de draaiende nokbeweging opgenomen. Een directe aandrijving van de klep zorgt er voor dat er meer vermogen kan worden behaald. Er is dan namelijk sprake van een reductie van het aantal bewegende delen. Daardoor worden ook minder trillingen veroorzaakt zodat een hoger toerental mogelijk wordt.