Intelligent relais is een schakelaar die werkt doormiddel van een elektromagneet en is voorzien van geïntegreerde functies. Een gewoon relais is schakelaar die eveneens doormiddel van een elektromagneet functioneert echter bevat een gewoon relais geen geïntegreerde functies. Een Intelligent Relais zou je kunnen beschouwen als een schakelaar die voorzien is van een sterk vereenvoudigde PLC. De afkorting PLC staat voor: ‘programmable logic controller’. Dit maakt duidelijk dat in dit verband de Intelligent Relais kan worden voorzien van een aantal programmeerbare taken/ schakelingen. In feite heeft deze relais daardoor PLC eigenschappen. Intelligente Relais worden ook wel smart relays genoemd.
Waar worden Intelligent Relais voor gebruikt?
Tegenwoordig worden steeds meer machines en processen geautomatiseerd. Dat zorgt er voor dat het aantal componenten dat men gebruikt in de automatisering is uitgebreid. De PLC is een bekend voorbeeld hiervan maar is in sommige gevallen veel te uitgebreid om kleine machines of kleine installaties te automatiseren. Denk hierbij aan Domotica en sommige toepassingen in de industrie. Domotica is overigens het automatiseren van woninginstallaties. Het automatiseren van verwarmingssystemen, beveiliging, verlichting, apparaten en overige installaties in woningen valt onder Domotica maar heeft ook zeker raakvlakken met Internet of Things.
De term Internet of Things is in feite het tot stand komen van communicatie tussen apparaten en installaties doormiddel van internet. Een term die hierbij ook veel gebruikt wordt is embedded software. Hierbij is de software in feite ingebed in een apparaat zoals een wasmachine, droger of koffiezetapparaat. Embedded software is voorgeprogrammeerd zodat een gebruiker alleen maar op de knoppen van een apparaat hoeft te drukken en het apparaat ‘weet’ dan al wat het moet doen. Dit gebeurd bijvoorbeeld doormiddel van een interface. Een interface zit meestal aan een apparaat vast en zorgt er voor dat mens en apparaat met elkaar kunnen communiceren.
De Intelligente Relais worden ook gebruikt in gebouwbeheersystemen. Dit zijn in feite de systemen die worden toegepast in de utiliteit en industrie en hebben veel raakvlakken met Domotica alleen zijn gebouwbeheersystemen vaak omvangrijker. Zo kunnen Intelligente Relais worden toegepast in rolluiken en zonneschermen in combinatie met sensoren die het zonlicht waarnemen. Ook kunnen ze worden gebruikt voor het besturen van verlichting. Verder worden ze ook veel toegepast in ventilatiesystemen en verwarmingssystemen. Ook worden Intelligente Relais toegepast in schakelkasten.
De basis van intelligente relais of smart relays
Een Intelligent Relais bevat een aantal ingangen. Daarnaast zijn er een aantal geïntegreerde functies en een aantal uitgangen aanwezig. Een Intelligente Relais is een soort vereenvoudigde PLC. Deze relais werden in het verleden vooral voor de industrie ontwikkeld. Nu de automatisering van processen zich tegenwoordig niet alleen tot de industrie heeft beperkt maar ook Domotica steeds meer in opkomst is worden Intelligente Relais ook meer door Domotica installaties gebruikt.
In de module van de Intelligente Relais is een microprocessor geplaatst. Deze maakt het mogelijk om doormiddel van een pc of rechtstreeks doormiddel van een aantal toetsen (klavier) de Intelligente Relais een aantal opdrachten te geven. Men kan dus een Intelligente Relais programmeren. Zo kan men timers programmeren of weekroosters. Ook logische functies en alles-uit bediening is mogelijk. Zo kan de relais worden gebruik om bij het verlaten van een woning met één druk op een knop alle verlichting worden uitgeschakeld. Een dergelijk systeem wordt gebruikt om energie te besparen en kan een onderdeel vormen van een complete domotica installatie. Het installeren van een intelligent relais is analoog aan een installatie met teleruptoren. Hierbij veranderen schakelcontacten bij elke stroompuls van stand. De ingeschakelde stand blijft dan behouden totdat er een volgende puls wordt gegeven. Een telerupotor werkt volgens het elektromagnetisch principe. Op basis van dit principe werkt ook de Intelligent Relais.