De scheepsbouw en jachtbouw zijn twee bijzondere onderdelen die onder de metaaltechniek vallen. In de scheepsbouw worden vrachtschepen, passagiersschepen, drijvende pontons en andere grote drijvende schepen en objecten gebouwd. Deze objecten zijn meestal van staal vervaardigd. In de jachtbouw worden jachten gemaakt. De jachtbouw en de scheepsbouw zijn twee sectoren die veel op elkaar lijken. Desondanks zijn deze sectoren wel verschillend. De jachtbouw is een sector die meer op luxe is gericht. Hierdoor is het afwerkingsniveau in de jachtbouw veel hoger dan in de scheepsbouw. De jachtbouw is vooral bedoelt voor de vrije tijd van mensen. Een jacht is daarnaast een statussymbool. Daarom moeten jachten aan veel verschillende eisen voldoen en moeten ze ook esthetisch aantrekkelijk zijn. Jachten worden regelmatig volgens speciale richtlijnen ontworpen die elk jacht een uniek uiterlijk geven. De jachtbouw vereist veel vakmanschap van de bouwers van het jacht. Een bedrijf waar jachten worden gebouwd wordt over het algemeen een jachtwerf genoemd.
De scheepsbouw is meer gericht op de bouw van schepen die een bepaald nut hebben. Dit kunnen transportschepen zijn maar ook passagiersschepen. Verder zijn er speciale werkschepen die ontworpen worden om bijvoorbeeld te baggeren. Olietankers worden bijvoorbeeld gebruikt om olie te vervoeren. Verder zijn er bijvoorbeeld schepen voor de brandweer, politie en de reddingsmaatschappij. Deze schepen moeten voldoen aan hoge eisen op het gebied van veiligheid. Daarnaast moeten deze schepen constructief zeer sterk zijn. Schepen die onder zware omstandigheden worden gebruikt moeten vooral sterk zijn, de uiterlijke aspecten zijn daarbij van ondergeschikt belang. Bedrijven waar schepen worden gebouwd worden scheepswerven genoemd.
Cascobouw in de jachtbouw en scheepsbouw
Het bouwen van casco’s in de scheepsbouw heeft veel overeenkomsten met de bouw van casco’s in de jachtbouw. Het materiaal kan echter wel verschillen. In de jachtbouw wordt veel gebruik gemaakt van aluminium terwijl men in de scheepsbouw voornamelijk werkt met staal. Staal is zwaarder maar ook sterker dan aluminium. Daarom is staal geschikte voor schepen die onder zware druk komen te staan of een grote lading moeten vervoeren. Ook het afwerkingsniveau verschilt tussen de jachtbouw en scheepsbouw. De jachtbouw heeft meestal een zeer hoog afwerkingsniveau. De scheepsbouw heeft een lager afwerkingsniveau maar heeft wel zeer hoge kwaliteitseisen op het gebied van de constructieve stevigheid. Zowel in de jachtbouw als in de scheepsbouw wordt regelmatig gecertificeerd gelast. Dit houdt in dat de lassen die aangebracht worden in onderdelen van het casco aan zeer hoge kwaliteitseisen moeten voldoen.
Cascobouw in het algemeen
Op een jachtwerf of scheepswerf werken lassers en cascobouwers. Sommige personeelsleden kunnen beide functies vervullen. De meeste medewerkers zijn echter één van beide functies, of je bent cascobouwer of je bent lasser. Een cascobouwer stelt de onderdelen van het schip of het jacht samen. Daarbij moet de cascobouwer goed tekening kunnen lezen. Aan de hand van tekeningen moeten platen en profielen op maat worden gezaagd of gesneden. Vervolgens moeten de spanten volgens tekening worden opgezet. Om de spanten heen worden huidplaten vastgehecht. De cascobouwer maakt hiervoor hechtlassen. De lasser komt na de cascobouwer en last de delen die gehecht zijn aan elkaar vast met een hoogwaardige las. De cascobouwer moet de maatvoering goed in de gaten houden. Meestal let de lasser daar namelijk niet op. De lasser moet er vanuit kunnen gaan dat de cascobouwer de delen van het schip goed in elkaar heeft gehecht. De cascobouwer stelt niet alleen de buitenkant van het schip samen. Hij of zij kan ook de binnenkant van het schip samenstellen. Hierbij kan gedacht worden aan de verschillende ruimtes en vloeren waaruit een schip bestaat. Ook de kajuit en gaten voor de boegschroef kunnen door de cascobouwer worden samengesteld.
Afbouwfase van het schip of het jacht
Het casco van een schip of jacht is als het ware de ruwbouw van een schip. Het schip moet na de bouw van het casco nog worden voorzien van een interieur en installatie. Hierbij kan gedacht worden aan het plaatsen van elektrische bekabeling en leidingen voor de verwarming. Daarnaast worden er ook leidingen aan boord van een schip geplaatst voor schoon water en afvalwater. Verder zijn er diverse brandstofleidingen aan boord van een schip. In de afbouwfase wordt ook aandacht besteed aan het sanitair en de besturing van het schip of het jacht. De jachttimmermannen zorgen er voor dat het dek van de jachten mooi betimmerd wordt. Dit is een bijzondere vorm van vakmanschap. Ook aan de binnenkant van jachten wordt door jachttimmermannen veel werk verricht ter verfraaiing van het jacht. Scheepstimmermannen doen deze werkzaamheden aan boord van schepen. Tot slot wordt er ook aandacht besteed aan het schilderwerk in het schip of het jacht en daarbuiten. Hier zijn ook verschillende eisen voor. De buitenkant van schepen en jachten hebben veel te lijden van de uitwerking van weer en wind. Daarom moet de buitenkant van het schip goed beschermd worden. Jachtschilders en scheepsschilders zorgen er voor dat deze bescherming in de vorm van verf en lak professioneel wordt aangebracht.