Op aarde wordt door bedrijven en particulieren veelvuldig gebruik gemaakt van fossiele brandstoffen. Vroeger werd veel gebruik gemaakt van steenkool. Tegenwoordig wordt steenkool minder gebruikt behalve bij grote kolencentrales voor de opwekking van elektriciteit. Aardolie en aardgas worden in toenemende mate gebruikt voor verschillende doeleinden. Meer dan zestig procent van de elektriciteit in Nederland wordt uit aardgas gehaald. Aardgas is voor Nederland van groot belang. Hieronder wordt meer informatie gegeven over aardgas.
Hoe ontstaat aardgas?
Aardgas is net als bijvoorbeeld aardolie een fossiele brandstof. Met de term ‘fossiel’ wordt aangegeven dat aardgas zeer oud is. Aardgas ontstaat uit resten van planten en dieren die vele jaren onder de grond aanwezig zijn geweest. Door de druk die in de aardlagen ontstaat en de aanwezige bestandsdelen van dieren en planten ontstaan verschillende stoffen. Eerst veranderen de planten en dierenresten door de druk in steenkool. Wanneer de druk op steenkool toeneemt wordt de steenkool warmer en ontstaat er gas: aardgas. Vaak wordt aardgas in de buurt van aardolie gevonden. Dit hoeft niet het geval te zijn want aardgas heeft een ander gewicht dan olie. Olie is veel zwaarder dan aardgas en daardoor kan aardgas in andere aardlagen doordringen dan olie. Tussen de zandlagen door kan aardgas opstijgen naar hogere lagen. Het opstijgen van aardgas gaat door tot er een ondoordringbare laag wordt bereikt. Dit kan bijvoorbeeld een dikke laag zout zijn. Aardgas verzamelt zich onder deze ondoordringbare laag en vormt een gasbel.
Samenstelling van aardgas
Aardgas is naast fossiel ook een brandstof. Aardgas is namelijk zeer brandbaar. Het hoofdbestandsdeel van aardgas is methaan. Methaan wordt geproduceerd door bacteriën. Wanneer methaan op een bepaalde temperatuur wordt gebracht kan deze stof een verbinding aangaan met zuurstof. Hierdoor ontstaat een vlam. Methaan zorgt er voor dat aardgas kan worden gebruikt om vuur te creëren. Aardgas is voornamelijk methaangas. Naast methaan bestaat aardgas ook voor een deel uit propaan en ethaan. Daarnaast zijn er ook andere verbindingen aanwezig die uit de koolstoflagen ontstaan. De aardgaslagen zitten in Nederland op een diepte van drie tot vier kilometer. De omvang en samenstelling van de moleculen van de gasvelden kan verschillen. Aardgas is geurloos en dat maakt het gas extra gevaarlijk. Wanneer gas niet voorzien zou worden van een geurstof zouden gaslekken niet opgemerkt kunnen worden waardoor de kans op brand of explosiegevaar wordt vergroot. Daarom wordt aardgas voorzien van een vieze lucht.
Hoe wordt aardgas uit de aardbodem gehaald?
Aardgas zit in de aardbodem. Wanneer gasvelden zijn ontdekt wordt er gekeken of het aardgas uit de bodem kan worden gehaald zonder dat daarbij het milieu of de lokale bevolking schade ondervinden. Wanneer eenmaal toestemming is verleend wordt een boortoren geplaatst boven de gasbel of als het niet anders kan in de buurt van de gasbel. Aardgas kan op verschillende dieptes in de aarde zitten. In Nederland is dit gemiddeld ongeveer 3 tot 4 kilometer. Vanuit de boortoren wordt een lange buis naar de gasbel gebracht. Wanneer de buis de gasbel heeft bereikt wordt er een afsluitsysteem aangebracht in de vorm van een kraan. Deze moet voorkomen dat het gas ongecontroleerd kan verdwijnen.
Gas probeert altijd een weg naar boven te vinden. Wanneer er een buis naar de gasbel wordt gebracht zal het gas deze opening gebruiken om zo snel mogelijk naar de aardoppervlakte te gaan. Gas hoeft daardoor niet gepompt te worden. Er kunnen meerdere buizen worden geplaatst in een gasbel om gas naar boven te halen. Toch moet gas niet te snel uit de bodem worden gehaald. Wanneer gas namelijk te snel uit de bodem verdwijnt treed er verzakking op in de aardlagen daarboven. Ook het aardoppervlak zelf kan verzakken waardoor de natuur schade kan ondervinden maar vooral ook woningen en utiliteitspanden. Deze kunnen door de bodemverzakking schade ondervinden. De meest extreme vorm van bodemverzakking is een aardbeving.
Aardgas dat uit de bodem naar boven komt is nog verontreinigd en kan niet meteen worden gebruikt voor huishoudens en de industrie. Schadelijke stoffen, zandkorrels en water moeten uit het gas worden gehaald om het gas goed bruikbaar te maken. Daarnaast wordt er, zoals eerder genoemd, een vieze geur toegevoegd om gas een bepaalde reuk te geven. Wanneer het gas eenmaal gefilterd is en voorzien van een geur kan het gas naar de woningen en bedrijven worden getransporteerd.