Wat doet een elektromonteur in de woningbouw?

Een elektromonteur, monteur elektrotechniek of een elektricien doet werkzaamheden in de elektrotechnische installatie. Dit is een vrij brede omschrijving waarbinnen verschillende werkzaamheden, sectoren, functies en andere categorieën vallen. In dit artikel worden een aantal verschillende werkzaamheden die een elektromonteur kan uitvoeren in de praktijk benoemd. De elektrotechniek is een veelzijdige tak in de techniek waardoor elektromonteurs in de praktijk verschillende werkzaamheden kunnen uitvoeren hoewel ze toch allemaal elektromonteur worden genoemd. Dat zorgt er voor dat je een aantal vragen moet stellen voordat je precies weet wat een elektromonteur voor werk doet of gaat doen.

Werkzaamheden: elektrische installaties in de woningbouw

Vrijwel elke elektromonteur beheerst een aantal algemene vaardigheden. Het gaat hierbij om het aanleggen van elektrotechnische systemen in gebouwen. De algemene vaardigheden hierbij zijn het trekken van draden naar verschillende contractpunten. Dit zijn bijvoorbeeld fasedraden, schakeldraden, nul-draden en aardedraden. Deze draden worden over het algemeen in lichtgele kunststof buizen geplaatst die al dan niet met speciale klemmen worden vastgezet. Daarnaast kunnen vrijwel alle elektromonteurs, of ze nu assistent zijn of ervaren, wandcontactdozen plaatsen oftewel de bekende stopcontacten en de draden hierin bevestigen. Op plafonds worden meestal de centraaldozen geplaatst waar ook vaak een verlichtingspunt wordt aangebracht. De verlichtingspunten kunnen doormiddel van dimmers en schakelaars worden bedient. Het plaatsen van schakelaars en verlichting zijn werkzaamheden die tot de afmontage in de elektrotechniek worden gerekend.  

Tekeningen lezen

Voor het plaatsen van al de schakelaars en contactpunten worden in de praktijk vaak technische tekeningen gebruikt. De meeste elektromonteurs zijn goed in staat om de bedradingstekeningen te lezen en op basis daarvan de draden te trekken. Naar mate de elektromonteur meer ervaring heeft zal hij of zij ook in staat kunnen zijn om groepen in te delen in de meterkast. Er zijn echter niet altijd technische tekeningen aanwezig. Dat kan er voor zorgen dat het werk van een elektromonteur lastiger wordt. Met name in de novatie of in de modernisering van bestaande woningen kan het voorkomen dat er geen bestaande tekeningen aanwezig zijn. In dat geval zal op basis van mondelinge instructies en het bekijken van de daadwerkelijke aanwezige installatie moeten worden gehandeld. Dit is meestal veel complexer dan het werken met behulp van technische tekeningen. Om die reden is het werken in de renovatie van bestaande woningen en andere gebouwen over het algemeen moeilijker dan het werken in een nieuw te bouwen woning of ander bouwwerk. Als men nieuwe woningen bouwt zijn er vaak tekeningen aanwezig maar is het ook mogelijk om met meerdere partijen zoals timmermannen en andere bouwvakkers te overleggen hoe de bedrading zo goed mogelijk geplaatst kan worden later kan worden weggewerkt of afgewerkt. Bij bestaande installaties is het soms een behoorlijke puzzel om te bekijken hoe de draden daadwerkelijk lopen.

Service en onderhoud

De hierboven genoemde vaardigheden worden in de aanleg van installaties in woningen uitgevoerd. Wanneer de installaties eenmaal zijn aangelegd kunnen ze vaak een hele lange tijd mee. Zolang de isolatie van de draden goed blijft en de installaties niet worden overbelast zijn de meeste elektrotechnische installaties decennia lang bruikbaar. toch kan het zijn dat er storingen ontstaan of andere problemen. In die gevallen worden elektromonteurs ingezet in service en onderhoud. Elektromonteurs in deze functie worden daarom ook wel service en onderhoudsmonteurs genoemd. Deze monteurs zijn over het algemeen goed opgeleid en zijn in bezit van een mbo opleiding niveau 4 eerste monteur sterkstroom installaties bijvoorbeeld.

Het complexe aan servicewerkzaamheden is met name het vinden van elektrotechnische storingen. Bij voorbeeld als groepen uitvallen of in een gedeelte van de installatie geen spanning meer wordt gemeten. Bij het zoeken naar storingen wordt gebruik gemaakt van meetapparatuur maar ook van een hele hoop technisch inzicht. Een storingsmonteur moet goed kunnen nagaan waar een storing aanwezig is en waardoor de storing opgelost kan worden. Het feit dat de oorzaak van storingen in elektrotechnische systemen vaak divers is kan er voor zorgen dat het storing zoeken best wel wat tijd in beslag neemt.

Domotica en huisautomatisering

Domotica, huisautomatisering en internet of things zijn allemaal ontwikkelingen waarin een elektromonteur een grote rol speelt. Tegenwoordig worden steeds meer installaties van woningen geautomatiseerd. Het gaat daarbij om bijvoorbeeld verlichtingssystemen of zonwering die doormiddel van een afstandsbediening of Smartphone kunnen worden bediend. De programma’s die voor deze vormen van automatisering worden geschreven zijn vaak standaard aangeleverd. Desondanks zal een elektromonteur deze in de praktijk in bedrijf moeten stellen en eventueel ook moeten inregelen. Domotica en andere vormen van huisautomatisering zijn daarom disciplines binnen de elektrotechniek die niet elke elektromonteur beheerst.

Zonnepanelen en verduurzaming

Zonnepanelen en andere duurzame installaties worden ook tot de elektrotechniek gerekend. Men kan immers doormiddel van zonnepanelen elektrotechnische stroom opwekken. Hoewel het plaatsen van zonnepanelen op zich niet heel complex is moet men echter wel verstand hebben van het gedeelte van de meterkast waarin de elektrische stroom wordt terug geleverd naar het net. Ook wordt er naast het plaatsen van zonnepanelen een omvormer geplaatst die ingeregeld moet worden. Allemaal werkzaamheden die de nodige ervaring van de elektromonteur vereisen.

Werkzaamheden elektromonteurs tot slot

De werkzaamheden van elektromonteurs in de woningbouw zijn verschillend. In eerste instantie had ik deze tekst de titel “Wat doet een elektromonteur” willen geven. Tijdens het schrijven kwam ik er echter achter dat het antwoord op de vraag in de titel veel te groot en te breed is om kort op internet weer te geven. Binnen de elektrotechniek worden namelijk ook werkzaamheden in de industrie, scheepsbouw, jachtbouw, machinebouw en allemaal andere sectoren gedaan. Elektromonteurs die in deze diverse sectoren werkzaam zijn hebben vaak te maken met hele gespecialiseerde installaties en dat maakt dat het beschrijven van de werkzaamheden van alle elektromonteurs in 1 tekst wel heel uitdagend is.