Bankwerker is een functie in de werktuigbouwkunde. Een andere benaming die wordt gebruikt voor bankwerker is paswerker. Ook constructiebankwerker en machinebankwerker komen in de praktijk als functiebenamingen voor. De verschillende benamingen waar het woord bankwerker in voorkomt scheppen veel verwarring. Het is moeilijk om een exacte definitie te vinden voor de begrippen: bankwerker, constructiebankwerker en machinebankwerker. Hieronder wordt een beschrijving gegeven wat Technisch Werken onder deze functies verstaat. Hierbij dient te worden opgemerkt dat deze beschrijvingen en definities in de praktijk niet zo duidelijk zijn afgebakend. Er is ruimte voor overlapping van de functies en bijbehorende taken.
Bankwerker
Bankwerker is algemene functiebenaming binnen de werktuigbouwkunde. Bankwerkers vervaardigen onderdelen voor werktuigen. Hierbij kunnen ze gebruik maken van verschillende technieken. Een ervaren bankwerker kan goed technische tekeningen lezen. Aan de hand van deze tekeningen kan een bankwerker werkstukken en onderdelen vervaardigen voor constructies en machines. Hierbij kan een bankwerker gebruik maken van de bewerkingstechnieken: boren, knippen, zagen, lassen, draaien, frezen, hechten en lassen. Een bankwerker moet goed met machines kunnen werken. Er wordt onderscheid gemaakt tussen constructiebankwerkers en machinebankwerkers. Deze functies worden hieronder uitgelegd.
Constructiebankwerker
Constructiebankwerkers zijn bankwerkers die werkstukken maken ten behoeve van constructies. Hierbij kan gedacht worden aan plaatwerk, frames en het samenstellen en lassen van profielen voor staalconstructies. Een constructiebankwerker moet goed tekening kunnen lezen. Daarnaast moet een constructiebankwerker profielen en plaatstaal op maat kunnen zagen en knippen. Maatvoering is hierbij erg belangrijk. Constructiebankwerkers werken over het algemeen bij staalconstructiebedrijven en grote scheepsbouwers. Een constructiebankwerker vervaardigd in hoofdzaak zelf de onderdelen van een constructie en gebruikt hierbij verschillende gereedschappen. Het vervaardigen gebeurd niet door een machine die door de constructiebankwerker is ingesteld. Dit is het grote verschil met een machinebankwerker.
Machinebankwerker
Machinebankwerkers maken gebruik van machines om werkstukken en onderdelen te vervaardigen. Wanneer men het over machinebankwerkers heeft bedoelt men over het algemeen verspaners. Binnen de verspaning wordt vaak onderscheid gemaakt tussen conventioneel verspanen en CNC verspanen. Bij conventioneel verspanen wordt de draaibank of freesbank door de verspaner (machinebankwerker) zelf handmatig ingesteld. Bij CNC verspanen wordt echter gebruik gemaakt van een computer die aan de machine verbonden is. Een machinebankwerker is bij CNC verspanen voornamelijk bezig met het programmeren van de machines. Voordeel hiervan is dat een machine meer productie kan draaien omdat eerdere programmeringen uit het systeem naar voren kunnen worden gehaald. Dit bespaart tijd wanneer vaker dezelfde producten worden gemaakt.
Machinebankwerkers produceren en vervaardigen over het algemeen ook onderdelen voor machines en werktuigen. Naast boren, draaien en frezen zijn er ook andere mogelijkheden om machineonderdelen te vervaardigen. Eroderen doormiddel van draadvonken en zinkvonken wordt vanwege de hoge nauwkeurigheid steeds meer toegepast in de specialistische machinebouw. Ook elektrochemisch verspanen (ECM) is een techniek die aan terrein wint in de machinebouw. Machinebankwerkers moeten zeer goed met machines kunnen werken. In tegenstelling tot constructiebankwerkers houden machinebankwerkers zich meestal bezig met een hoge nauwkeurigheid. De toleranties waaronder gewerkt moet worden bij machinebankwerken zijn vaak klein.
Bankwerker in de procestechniek
Binnen de procestechniek wordt de term bankwerker ook gebruikt. Zo zijn er bedrijven in de petrochemie die de functie bankwerker E & I gebruiken voor werkzaamheden op gasdistributiestations. Daarnaast wordt bankwerker genoemd in combinatie met de functie constructie flensmonteur. Op verschillende vacatures in de petrochemie wordt de functie “constructie flensmonteur/ bankwerker” weergegeven.
Met de term bankwerker wordt binnen de (petro)chemische industrie een werktuigbouwkundige bedoelt die flenzen aansluit en leidingen legt aan de hand van tekeningen. Daarnaast worden door bankwerkers in de procesindustrie ook kleppen en kranen geplaatst aan leidingsystemen. Deze systemen moet zeer nauwkeurig worden gemonteerd omdat er brandbare gassen en vloeistoffen onder hoge druk door de leidingen worden getransporteerd. Bankwerkers in de procesindustrie moeten aan hoge veiligheidseisen voldoen. Hiervoor krijgen deze bankwerkers speciale instructiefilmpjes, trainingen en opleidingen. Ook het gereedschap en de hijssystemen die deze bankwerkers gebruiken voldoet aan hoge kwaliteitseisen en veiligheidseisen. Een bankwerker in de procestechniek is een gespecialiseerd technicus die regelmatig bijgeschoold moet worden om aan de nieuwste veiligheidsrichtlijnen te voldoen.