Machinebankwerkers worden veel gevraagd op de arbeidsmarkt. Een machinebankwerker is in feite iemand die in de techniek met behulp van machines metaalproducten, platen, kokers, profielstaal of halffabricaten bewerkt. In de praktijk verschillen de vaardigheden van machinebankwerkers sterk. Zo zijn er machinebankwerkers die ervaring hebben als lasersnijder, kanter-zetter, (CNC) verspaner, zager of ponser. Ook kunnen ze hebben achter een walsmachine gestaan of knipbank. Er zijn zeer veel verschillende machines die worden gebruikt bij het machinebankwerken. Daarom verschillen de vaardigheden van de machinebankwerkers onderling ook sterk. Om die reden is juist een goed intakegesprek en sollicitatiegesprek van groot belang. Hieronder staan een aantal alinea’s met specifieke achtergrond informatie en vragen voor machinebankwerkers.
Verschil tussen machinebankwerken en constructiebankwerken
Machinebankwerken onderscheid zich van constructiebankwerken op een aantal punten. Bij het constructiebankwerken gaat het namelijk om het daadwerkelijk bouwen van een constructie doormiddel van verschillende verbindingstechnieken. Hierbij kun je aan verschillende verbindingen denken waaronder niet-uitneembare verbindingen zoals lassen of uitneembare verbindingen die doormiddel van bijvoorbeeld bouten en moeren tot stand komen.
Bij het machinebankwerken wordt geen constructie gebouwd maar worden als het ware de stappen daar voor gedaan. Hierbij kun je denken aan het bewerken van plaatstaal, kokers, buizen, strips, profielstaal en bijvoorbeeld halffabricaten. Allemaal materialen en onderdelen die dus kunnen worden gebruikt om later een machine, voertuig en een constructie op te bouwen.
Soorten machinebankwerkers
Er zijn verschillende soorten machinebankwerkers. Over het algemeen kun je een indeling maken in het verspanen en de overige vormen van machinebankwerken. Bij het verspanen gaat het om het weghalen van kleine of grote spaantjes van het basismateriaal om de gewenste vorm te krijgen. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan boren, zagen, frezen, draaien, eroderen (vonken en vonkverspaning) en snijden. Allemaal vormen van machinebankwerken waarbij een gedeelte van het basismateriaal wordt weggesneden, geboord of gezaagd.
Naast het verspanen zijn er ook andere machinebankwerkzaamheden. Hierbij kan gedacht worden aan het vouwen van metalen platen in bijvoorbeeld een kant- en zetbank of het persen van profielstaal. Bij de ‘niet-verspanende’ varianten van het machinebankwerken worden dus machines gebruikt om een andere bewerking uit te voeren dan een verspanende machine. Dat betekent ook dat de machines anders zijn en ook de besturing anders is dan bij verspanende technieken.
Vragen over opleidingen aan machinebankwerkers
Omdat machinebankwerken in feite een soort verzamelnaam is voor verschillende metaalbewerkingen is het goed om hierover in gesprek te treden met de machinebankwerker. Hij of zij kan doormiddel van een aantal goede vragen de juiste informatie verstrekken om te kunnen inschatten of de kandidaat juist wel of juist niet geschikt is voor een bepaalde functie. De loopbaan van een machinebankwerker begint over het algemeen op een opleidingsinstituut. De inhoud van de opleiding en bijbehorende stages of beroepspraktijkvorming kunnen een goed beeld scheppen van de manier waarop de loopbaan van de desbetreffende machinebankwerker is begonnen. Daarom kunnen de volgende vragen gesteld worden:
- Welke opleidingen heb je gevolgd in de metaaltechniek?
- Op welk opleidingsinstituut heb je deze opleidingen gevolgd?
- Op welke niveau(s) ben je afgestudeerd?
- Ben je tijdens deze opleidingen ook als machinebankwerker opgeleid?
- Met welke machines heb je geoefend op school en tijdens je stage/ beroepspraktijkvorming?
- Hoe veel ervaring heb je met deze machines? Kun je deze ook programmeren?
- Heb je geleerd om tekeningen te lezen?
- Welke werkzaamheden vind je leuk en welke minder leuk?
- Wat voor soort werkstukken heb je tijdens je opleiding gemaakt?
- Heb je nog aanvullende trainingen gevolgd met betrekking tot de besturing van bepaalde machines?
- Heb je nog specifieke trainingen gevolgd op het gebied van veiligheid en kwaliteit?
Naast een indruk van de opleidingen is natuurlijk ook de werkervaring van groot belang. Daarover lees je in de volgende alinea meer.
Vragen over werkervaring machineoperators
Bij het machinebankwerken worden machines gebruikt om bewerkingen uit te voeren op materiaal. In feite is een machinebankwerker een soort machineoperator. Toch worden machinebankwerkers in de praktijk zelden operators genoemd. Dat komt omdat een machinebankwerker vaar wel een grote mate mate van kennis heeft over de machines waar hij of zij mee werkt. De machinebankwerker moet bovendien in de praktijk technisch goed onderlegd zijn en dikwijls ook tekeningen kunnen lezen. Een operator heeft deze technische kennis in de praktijk meestal niet of nauwelijks nodig en zal hooguit wat technische kennis nodig hebben om een machine om te bouwen of te vullen voor een nieuw variant van een product.
Omdat de machines die worden gebruikt in het machinebankwerken sterk verschillen is ook de kennis van de machinebankwerker vaak gespecialiseerd. Een machinebankwerker die bijvoorbeeld achter een computergestuurde draaibank heeft gestaan heeft vaak nauwelijks kennis van de werking van een computergestuurde freesbank terwijl in beide gevallen sprake is van verspanende technieken. Een verspaner heeft in de praktijk vaak al helemaal geen kennis van plaatbewerking doormiddel van een kant- en zetbank. Als je dergelijke werkzaamheden door-elkaar heen haalt wordt het gesprek met een machinebankwerker er niet makkelijker op want je begrijpt elkaar niet. Voordat je goed met de machinebankwerker kunt meepraten heb je eerst wat informatie nodig. Deze kun je verkrijgen door de volgende vragen te stellen:
- Welke producten heb je gemaakt tijdens het machinebankwerken?
- Met welke machines heb je gewerkt? Probeer op basis van het antwoord in te schatten of het om verspanende machines gaat of om andere metaalbewerkingsmachines.
- Kon je zelfstandig met deze machines aan de slag?
- Werd er gebruikt gemaakt van technische tekeningen en kun je deze lezen?
Vragen specifieke aan verspaners zoals draaiers en frezers
- Zijn de machines computergestuurd? Zo ja, kun je de machine ook programmeren?
- Kun je ook conventionele (niet computergestuurde) machines gebruiken en instellen?
- Met welke materialen heb je gewerkt, bijvoorbeeld: staal, rvs, aluminium, gereedschapstaal, kunststof of hout? Hou er bijvoorbeeld rekening mee dat iemand die hout heeft gedraaid of gefreesd praktisch geen kennis heeft van metaal verspanen. Bij metaal verspanen is het materiaal niet alleen anders maar ook de draaisnelheid en alle boren en frezen zijn ook geheel anders.
- Welke toleranties werden gehanteerd? Dit is een vraag specifiek aan verspaners die een product draaien of frezen binnen een bepaalde maatvoering. De maatvoering wordt tolerantie genoemd en wordt in tienden, honderdsten of zelfs duizendsten van millimeters aangegeven. Hoe nauwkeuriger de tolerantie hoe preciezer de verspaner te werk moet gaan.
- Draaiers en frezers werken bovendien met verschillende besturingen. Het is belangrijk om te vragen welke besturing ze hebben gebruikt.
- Hoeveel assen hadden de draaibanken en freesbanken die je hebt gebruikt?
- Kun je gereedschappen zoals boren en frezen zelf slijpen als ze bot zijn? (Hieruit blijkt extra vakmanschap)
Vragen aan kanters/ zetters
- Heb je achter een conventionele of computergestuurde kantbank/ zetbank gewerkt?
- Welke plaatdikte heb je bewerkt?
- Voor welke producten heb je de machine(s) gebruikt?
- Kun je de machine zelfstandig instellen en programmeren?
- Wat weet je van de zetvolgorde, kun je die zelf inschatten of bepalen?
- Welke materialen heb je gekant/ gezet?
- Kun je naast kanten en zetten ook andere machines bedienen zoals een wals of computergestuurde snijmachine?
Vragen aan metaalsnijders (plasmasnijders, lasersnijders, watersnijders enz.)
- Welke soort snij-installatie heb je gebruikt?
- Welke materialen heb je gesneden?
- Welke plaatdikte heb je verwerkt?
- Heb je zelf de vormen genesteld (ingedeeld op de plaat) of werd dat voor je gedaan?
- Wat weet je van snijfiles?
Hierboven staan een aantal voorbeelden van vragen die gesteld kunnen worden aan machinebankwerkers met specifieke achtergronden in bepaalde machines. Door deze vragen te stellen kun je behoorlijk goed achterhalen wat een machinebankwerker kan. Er zijn naast bovenstaande voorbeelden nog verschillende andere varianten van het machinebankwerken. Hou er rekening mee dat sommige machinebankwerkers verschillende soorten machines kunnen hanteren. Naast de dieptekennis over specifieke machines is het daarom ook goed om de volgende vragen te stellen:
- Met welke machines heb je nog meer ervaring?
- Zijn er ook specifieke machines waar je graag mee zou willen werken?
- Heb je nog aanvullende opleidingen en trainingen nodig om nog beter te worden in je werk?
- Wil je de hele dag met machines werken of zou je ook in de constructie aan de slag willen?
Sollicitatiegesprek met machinebankwerker tot slot
Deze tekst is uiteindelijk veel langer geworden dan ik van te voren had ingeschat. Tijdens het schrijven van de tekst kwam ik er achter hoe breed het machinebankwerken eigenlijk is. Tijdens een sollicitatiegesprek is het belangrijk dat je er bewust van bent dat de machinebankwerker die tegenover je zit een specialist kan zijn maar ook een generalist oftewel iemand die meerdere machines kan bedienen. Je doet er goed aan om dit nauwkeurig in kaart te brengen en rekening te houden met zijn of haar wensen. Machinebankwerkers worden in de arbeidsbemiddeling vaak onzorgvuldig behandeld. Dat komt omdat degene die ze bemiddelt totaal niet weet in te schatten wat iemand kan. Bovenstaande tekst kan hier mogelijk een uitkomst voor bieden. Mochten er vragen of suggesties zijn stuur dan aub een bericht in via het contactformulier van deze website.