NEN 3140 is een cursus waarmee mensen die werken aan of in de buurt van elektrische werktuigen, arbeidsmiddelen en installaties hun kennis met betrekking tot het veilig en vakbekwaam uitvoeren van de werkzaamheden kunnen vergroten en aantoonbaar kunnen maken aan werkgevers en opdrachtgevers. NEN 3140 is geen wettelijke verplichting maar vloeit wel voort uit de Arbeidsomstandighedenwet. In Artikel 8 van de Arbeidsomstandighedenwet is namelijk beschreven dat werkgevers er alles aan moeten doen om de werknemers zo goed mogelijk te instrueren over het werk en de veiligheidsaspecten van het werk. NEN 3140 is specifiek van toepassing op het werken aan elektrische arbeidsmiddelen en elektrische installaties.
NEN 3140 VOP, VP, IV
In de praktijk worden werkzaamheden aan of in de buurt van elektrische installaties en arbeidsmiddelen door verschillende personen uitgevoerd. Men kan hierbij denken aan elektromonteurs, installatiemonteurs maar ook aan onderhoudsmonteurs en servicemonteurs. Verder zijn er in de praktijk ook leidinggevenden en toezichthouders aanwezig op en rondom de werkplek. Deze werknemers en leidinggevenden dragen in het werk verschillende verantwoordelijkheden en hebben verschillende taken. NEN 3140 is een certificering die hier mee rekening houdt. Daarom zijn er verschillende soorten NEN 3140:
- NEN 3140 VOP: Voldoende Onderricht Persoon NEN 3140 .
- NEN 3140 VP: Vakbekwaam Persoon NEN 3140.
- NEN 3140 IV: Installatie- en Werkverantwoordelijke NEN 3140.
Bovenstaande niveaus lopen op van weinig verantwoordelijkheid VOP naar veel verantwoordelijkheid IV. In de praktijk betekent dit dat iemand met VOP niet bevoegd is om complexere taken uit te voeren aan installaties en arbeidsmiddelen. Een IV heeft een hoger kennisniveau op het gebied van elektrotechniek. Daardoor kan een NEN 3140 IV in de praktijk meer taken en verantwoordelijkheden op zich nemen in het werk.
Geldigheid NEN 3140
Een NEN 3140 heeft een geldigheid van 3 jaar. In die periode dient men echter wel op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen op het gebied van veiligheid op de werkplek. Als een bedrijf een toolboxmeeting heeft zal men daar aan moeten meewerken en meedoen. NEN 3140 moet daarom tijdig herhaald worden hoewel het geen wettelijke verplichting is.
Veiligheid uitdragen op de werkplek
Veiligheid bereik je niet alleen met het behalen van een certificaat. Veiligheid is vooral doen en uitdragen. Daarom zal je in de praktijk ook andere collega’s moeten behoeden voor risico’s en ongelukken. Als je iemand onveilig ziet werken zal je hem of haar daarop moeten aanspreken. Dat lijkt misschien lastig als je bijvoorbeeld VOP hebt maar toch wordt dit altijd wel met dankbaarheid aanvaard. Je kunt namelijk beter ongelukken voorkomen op de werkplek.