In fabrieken en in een industriële omgeving zijn verschillende installaties aanwezig waarmee processen worden aangestuurd en gemeten en geregeld. Deze bedrijfsinstallaties moeten worden onderhouden en aangepast door ervaren installatiemonteurs die op de hoogte zijn van de technische aspecten van bedrijfsinstallaties. Omdat bedrijfsinstallaties meestal niet te vergelijken zijn met andere installaties is aanvullende opleiding voor monteurs meestal noodzakelijk.
Hiervoor kan de monteur een opleiding monteur bedrijfsinstallaties MBI of monteur elektrische bedrijfsinstallaties volgen. ook de laatste opleiding wordt in de praktijk vaak als MBI afgekort. Beide opleidingen komen met betrekking tot inhoud met elkaar overeen. De keuze voor een bepaalde opleidingsnaam is meestal de voorkeur van een opleidingsinstituut. Er zijn verschillende opleidingsinstituten waar een MBI-opleiding gevolgd kan worden. De opleidingen voor monteur bedrijfsinstallaties zijn op MBO niveau.
Werkzaamheden monteur bedrijfsinstallaties
Als iemand de opleiding monteur bedrijfsinstallaties heeft gehaald beheerst deze persoon de basiskennis waarmee hij kan werken aan bedrijfskundige installaties. Bedrijfskundige installaties zijn divers. Hierbij kan gedacht worden aan krachtinstallaties en signaalinstallaties. Ook verlichtingsinstallaties maken een belangrijk deel uit van bedrijfsinstallaties.
Machines worden bestuurd doormiddel van softwaresystemen die schakelkasten aansturen. Schakelkasten schakelen stroom in en uit. Daardoor krijgen bepaalde delen van een machine wel stroom en andere delen niet. Deze installaties zijn behoorlijk complex. Een monteur bedrijfsinstallaties kan wel aan deze installaties werken maar zal daarvoor toch goed geïnstrueerd moeten worden. Soms is een aanvullende opleiding noodzakelijk om een machine echt goed te kunnen repareren of storingen te kunnen zoeken. Een monteur elektrische bedrijfsinstallaties zal met name werken aan de elektrische onderdelen van bedrijfsinstallaties. Daarnaast zullen er ook in de praktijk meestal mechanische werkzaamheden aan de orde komen. Hierbij kan gedacht worden aan het vervangen van lagers of andere machineonderdelen.
Storing zoeken is met name een complex onderdeel van de functie monteur bedrijfsinstallaties. Storingen kunnen namelijk op verschillende manieren in een installatie aanwezig zijn. Dit kunnen bijvoorbeeld fouten zijn die ontstaan door mechanische problemen. Het is ook mogelijk dat storingen ontstaan in de elektrische bekabeling van de machine en de relais in schakelkasten. Nog complexer worden storingen in de software van bijvoorbeeld PLC-systemen. Storingen in de software van machines zijn vaak moeilijk op te lossen omdat ze niet direct tastbaar en zichtbaar zijn, dit in tegenstelling tot storingen die mechanisch zijn.
Verantwoordelijkheden monteur bedrijfsinstallaties MBI
Een monteur bedrijfsinstallaties werkt meestal in de technische dienst van een bedrijf. De monteur staat hierbij onder een chef technische dienst of een andere leidinggevende. De technische dienst of onderhoudsdienst van een bedrijf bestaat meestal uit een team technici die verschillende technische specialisaties hebben. Meestal bevat een technische dienst zowel onderhoudsmonteurs op elektrisch gebied als op mechanisch gebied. Er zijn ook onderhoudsdiensten die allround monteurs hebben. Deze monteurs kunnen zowel elektrisch als mechanisch onderhoud uitvoeren en storingen zoeken. Allround onderhoudsmonteurs zijn over het algemeen schaars en moeilijk te vinden.
Meestal begint een monteur binnen een bedrijf met een opleiding op elektrotechnisch of mechanisch gebied. De werkzaamheden die de monteur uitvoert zullen meestal eerst op basis van zijn of haar opleidingskennis worden vormgegeven en uitgevoerd. Naarmate iemand langer in een bedrijf werkt zal hij of zij allrounder worden en ook onderhoud kunnen verrichten op gebieden die buiten de opleidingsrichting vallen. Sommige bedrijven houden onderhoudsmonteurs echter per discipline gescheiden. Dit verschilt per bedrijf.
Een monteur bedrijfsinstallaties is er samen met zijn of haar collega’s verantwoordelijk voor dat het machinepark en de andere bedrijfsinstallaties zo optimaal mogelijk functioneren. Storingen moeten voorkomen worden door goed onderhoud. Daarbij wordt gebruik gemaakt van onderhoudsschema’s. Als er een storing ontstaat dient een storing zo snel mogelijk opgelost te worden. Daarbij kan gebruik worden gemaakt van tekeningen en elektrische schema’s. Deze documenten zijn echter niet altijd aanwezig. Daarnaast kunnen softwaresystemen niet altijd duidelijk de oorzaak van een storing aangeven. Een monteur bedrijfsinstallaties moet daarom goed zelfstandig storing kunnen zoeken.
Uiteraard dient de storing ook opgelost te worden op een zo goed mogelijke manier. Daarbij moet gebruik worden gemaakt van de juiste gereedschappen en materialen. Een storing dient voorkomen te worden daarom zal een monteur bedrijfsinstallaties goed moeten nadenken over verbeteringen in het machineonderhoud. Deze verbetervoorstellen worden meestal in teamverband besproken en geëvalueerd. Sommige bedrijven gebruiken hiervoor Lean manufacturing en Six Sigma modellen.
Ploegendiensten en onderhoudsmonteurs
Veel productiebedrijven in de procesindustrie werken volcontinue. Dit houdt in dat de machines dag en nacht doordraaien. Procesoperators, operators en productiekrachten zijn voortdurend aanwezig om het productieproces aan te sturen en in werking te houden. Dit kan echter niet zonder een goede onderhoudsdienst. Daarom zijn ook onderhoudsmonteurs altijd aanwezig in bedrijven die volcontinue draaien. In sommige gevallen werkt men met een beperkte bezetting en zijn extra onderhoudsmonteurs oproepbaar terwijl ze thuis zitten. Dit wordt ook wel consignatiedienst genoemd.
Verder werken onderhoudsmonteurs net als operators en productiepersoneel in ploegen. Deze ploegendiensten kunnen verschillen. Er zijn bedrijven die werken in twee ploegendiensten, drie ploegendiensten en vijf ploegendiensten. Een monteur bedrijfsinstallaties moet bereid zijn om in ploegendiensten te werken. Het is ook mogelijk dat bedrijven eerst in een vroege en een late dienst werken en op den duur ook in nachtdiensten gaan werken. Het productieproces staat centraal bij bedrijven in de procesindustrie. De onderhoudsmonteurs moeten zich aanpassen aan het productieproces. Dit vereist veel flexibiliteit.