BBL is een afkorting die staat voor beroepsbegeleidende leerweg of Beroeps Begeleidende Leerweg (met hoofdletters) en is een Nederlandse variant van middelbaar beroepsonderwijs (mbo) in de vorm van werken en leren. In Nederland worden verschillende BBL opleidingen aangeboden door regionale opleidingscentrums die ook wel ROC’s worden genoemd. Ook een agrarisch opleidingscentrum (AOC) kan BBL opleidingen aanbieden op middelbaar beroepsniveau. De afkorting BBL maakt echter nog niet duidelijk welke opleidingsrichting iemand heeft gevolgd. Er zijn veel opleidingen op mbo niveau waar de afkorting BBL voor wordt gezet. Zo kun je bijvoorbeeld de opleiding BBL werktuigbouwkunde volgen of BBL mechatronica. De afkorting BBL maakt echter wel duidelijk op welke manier de leerling de opleiding heeft gevolgd. Daarover lees je hieronder meer.
BBL of leerlingwezen
Tegenwoordig gebruikt men de afkorting BBL wanneer men het over werken en leren of werkend leren heeft. Tot 1997 werd de combinatie van werken en leren ook wel het leerlingwezen of leerlingenstelsel genoemd. Tijdens een BBL-opleiding werkt de BBL-leerling bij een erkend leerbedrijf dat hem of haar ondersteund bij de ontwikkeling tot vakkracht. De BBL-leerling sluit voor zijn of haar opleiding een praktijkovereenkomst af met zowel het erkend leerbedrijf als met het opleidingsinstituut. Soms is er ook nog een derde partij betrokken zoals een uitzendbureau wanneer de BBL’er door het uitzendbureau wordt bemiddeld en betaald.
De BBL’er is door de week vaak op zijn of haar werk aanwezig. Daar worden vaardigheden en competenties ontwikkeld. Bovendien ontwikkelt de BBL’er ook een beroepshouding. Daarbij moeten vaak ook praktijkopdrachten worden gedaan waarin de BBL-leerling de vaardigheden die hij heeft geleerd op school ook in de praktijk kan toepassen. Tijdens een BBL-opleiding is het praktijkdeel ongeveer zestig tot tachtig procent en het gedeelte dat de leerling op school zit twintig tot veertig procent. Naast BBL is er ook de BOL opleidingsvariant. Deze variant van het middelbaar beroepsonderwijs is in de volgende alinea nader omschreven.
BBL of BOL?
Een leerling kan op het middelbaarberoepsonderwijs vaak kiezen om een opleiding in BBL of BOL variant te volgen. BOL is een afkorting die staat voor beroepsopleidende leerweg of Beroeps Opleidende Leerweg (met hoofdletters) en verschilt van BBL op een aantal punten. De BBL variant is de praktijkgerichte variant zoals je hiervoor hebt kunnen lezen. De BOL variant is minder praktijkgericht dan BBL. De verhouding tussen theorie en praktijk liggen bij de BOL variant ook anders. Tijdens de BOL opleiding is de leerling of deelnemer ongeveer tachtig procent van de tijd op school aanwezig om daar theorie maar ook praktijk te leren in een praktijklokaal. De overige twintig procent is het praktijkdeel van de opleiding dat gevolgd wordt tijdens een stage die ook wel beroepspraktijkvorming of bpv wordt genoemd. De stage die een leerling volgt tijdens een BOL opleiding is meestal onbetaald terwijl een BBL-leerling vaak wel loon krijgt over de uren dat hij of zij werkzaam is bij een erkend leerbedrijf. Dit is ook het geval wanneer de BBL’er via een uitzendbureau een BBL opleiding volgt bij een erkend leerbedrijf. In dat geval betaald het uitzendbureau aan de BBL’er een salaris dat is afgestemd met het erkend leerbedrijf waar de BBL’er zijn of haar werkzaamheden uitvoert.
Kiezen tussen BBL of BOL
Leerlingen die van het VMBO afkomen of voortijdig uitstromen uit de HAVO of VWO krijgen vaak de keuze tussen BBL of BOL wanneer ze naar een ROC of andere middelbare opleiding gaan. Veel leerlingen en hun ouders vragen zich dan af wat nu het beste is. Deze vraag kan echter alleen worden beantwoord wanneer men kijkt naar de manier waarop de persoon leert. Er zijn mensen die vooral goed leren door in de praktijk aan de slag te gaan. Deze praktisch ingestelde mensen kunnen wellicht beter op hun plek zijn op een BBL-opleiding. Daarnaast zijn er ook mensen die juist graag theoretisch les willen krijgen. Dit zijn mensen die van nature goed kunnen leren. Deze groep zou eventueel kunnen doorstromen baar een Hbo opleiding. De overstap van BBL naar Hbo is over het algemeen moeilijker dan van een BOL naar het Hbo omdat de leerwijze op het Hbo meer overeenstemming heeft met de leerwijze op het BOL dan met BBL. Ook de toekomstplannen van de (aankomend) leerling spelen daarom een rol bij de keuze tussen BBL en BOL.