In Nederland kunnen verschillende arbeidscontracten worden gesloten tussen werkgevers en werknemers. Men kan contacten indelen op basis van flexibele arbeidscontracten en een vast contract. Onder flexibele arbeidscontracten vallen alle arbeidscontracten die afwijken van de standaard arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. In onderstaande alinea’s zijn een aantal arbeidscontracten nader omschreven. Het gaat hierbij om de volgende:
- Oproepcontracten (nul-urencontract, afroepcontract, invalcontract etc.)
- Deeltijdcontracten
- Freelance contracten
- Tijdelijke contracten
Oproepcontracten (nul-urencontract, afroepcontract, invalcontract etc.)
MUP: Arbeidsovereenkomst Met Uitgestelde Prestatieplicht (wel arbeidsovereenkomst). Hieronder staan een aantal eigenschappen van de MUP:
- Werknemers verrichten arbeid en verschijnen op werk verschijnen na een oproep van de werkgever
- De werkgever betaalt loon na gedane arbeid
- Het contract is voor nul uren of een minimum aantal uren (voor een periode van maximaal zes maand)
- Doet niet mee aan ketensysteem: er is één doorlopende arbeidsovereenkomst, dus de werkgever kan eindeloos oproepen binnen contractduur.
- Minimumaanspraak per oproep: bij <15 uur arbeid per week en bij geen rooster: minimaal 3 uur uitbetaling.
- Weerlegbaar rechtsvermoeden: zodra iemand gedurende 3 maanden meer werkt dan afgesproken aantal uur, werknemer kan aanvechten dat arbeidsrelatie veranderd is en werkgever moet dit proberen te weerleggen.
Voorovereenkomst (geen arbeidsovereenkomst)
- Na een oproep wordt er een tijdelijke arbeidsovereenkomst gesloten;
- Geen verplichting om aan oproep gehoor te geven
- Werkgever is niet verplicht oproep te doen
- Opeenvolging van tijdelijke contracten = meedoen met ketensysteem: na 4de contract, arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.
Deeltijdcontracten
- Men spreekt van deeltijdcontracten wanneer arbeidsomvang korter is dan 36, 38 of 40 uur per week.
- Kenmerken zijn een klein aantal uur per week. Er kan sprake zijn van vaste werktijden en variabele werktijden. Ook een min-maxcontract waarbij het minimaal uur per week vast staat. Extra uren kunnen vaak op afroep worden gewerkt met een afgesproken maximum aantal uren.
- Weerlegbaar rechtsvermoeden: zodra een werknemer gedurende 3 maanden meer werkt dan het afgesproken aantal uur kan de werknemer gaan aanvechten dat arbeidsrelatie veranderd is en de werkgever moet dit proberen te weerleggen. Als de werkgever hier niet in slaagt kan de werknemer eisen dat de contract van de werknemer wordt gewijzigd zodat er een hoger aantal uren wordt vastgelegd in een contract.
Freelance contracten
Een freelance contract is een contract waarbij de ene partij, de freelancer, tegen een vooraf bepaalde beloning een bepaalde arbeidsprestatie verricht voor de andere partij, de opdrachtgever. Freelance contracten hebben de volgende eigenschappen:
- Freelance contracten zijn gebaseerd op overeenkomst van opdracht
- Een freelancecontract is geen arbeidsovereenkomst
- Deze contracten worden vaak gebruikt door ZZP-ers
In het verleden moesten zzp’ers hiervoor een VAR, Verklaring ArbeidsRelatie, in leveren bij de Belastingdienst. Deze verklaring moest inzicht geven dat de persoon niet in loondienst maar op basis van een overeenkomst opdracht zijn of haar werkzaamheden zou verrichten. De VAR is echter vervallen per 1 mei 2016. Daarvoor is de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelatie (Wet DBA) ingevoerd. Deze schrijft voor dat zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) een modelovereenkomst moeten leveren aan de Belastingdienst om helderheid te verschaffen over de arbeidsrelatie met de opdrachtgever. Deze modelovereenkomst moet door de Belastingdienst worden goedgekeurd.
Tijdelijke contracten
Op de arbeidsmarkt worden ook veel tijdelijke arbeidscontracten afgesloten. Dit zijn geen contracten voor onbepaalde tijd maar juist voor bepaalde tijd. Hieronder staan een aantal eigenschappen van tijdelijke contracten.
- De duur van een tijdelijk contract is vastgelegd in kalenderdata
- Ook een projectovereenkomst is mogelijk waarin de duur van bepaald werk of een project bepalend is voor de duur van de arbeidsovereenkomst.
- Duur contract op basis van de afwezigheid andere werknemer (bijvoorbeeld om dat de werknemer ziek is of in het kader van zwangerschap
- Regels ontslagrecht & opzegverboden zijn niet van toepassing en er is geen ontslagvergunning nodig na afloop van het contract.
- Een aanzegtermijn is echter wel van toepassing als de werkgever en de werknemer een tijdelijk contract van 6 maanden of langer hebben gesloten. Dan moet er een aanzegtermijn van 1 maand worden gehanteerd. Dit houdt in dat de werkgever minimaal 1 maand van te voren moet aangeven of het contract van de werknemer verlengd gaat worden of niet.
- Als een werknemer twee jaar aangesloten heeft gewerkt bij een werkgever op basis van bepaalde tijd zal hij of zij een zogenaamde transitievergoeding moeten ontvangen indien het tijdelijke contract niet wordt omgezet in een contract voor bepaalde tijd.