Pensioen is een inkomen dat een pensioengerechtigde werknemer of werkneemster ontvang na het behalen van de pensioengerechtigde leeftijd. Het pensioen wordt vanaf de pensioengerechtigde leeftijd uitbetaald door de pensioenvoorziening. Gedurende iemand zijn of haar werkzame leven heeft iemand pensioen opgebouwd. Dit pensioen bestaat uit een aantal verschillende pijlers. Deze pijlers zijn hieronder omschreven.
Pijler 1: pensioen op grond van de Algemene Ouderdomswet (AOW)
De eerste pijler is pensioen dat wordt opgebouwd op basis van de AOW. Dit wordt ook wel een basispensioen genoemd. Dit basispensioen ontvangt iedereen in Nederland die de pensioengerechtigde leeftijd heeft behaald. Deze pensioengerechtigde leeftijd was altijd 65 jaar maar die leeftijd zal de komende jaren opschuiven naar 67 jaar. De AOW wordt opgebouwd in de vijftig gaar voor de pensioengerechtigde leeftijd. Als iemand al die tijd in Nederland heeft gewoond ontvangt hij of zij de volledige AOW-uitkering. Elk jaar dat iemand in het buitenland heeft gewoond zorgt voor een korting van twee procent op de AOW-uitkering. Het is echter mogelijk om in het buitenland de AOW-opbouw voort te zetten op vrijwillige basis.
Pijler 2: werkgeverspensioen
Werknemers in Nederland bouwen over het algemeen pensioen op via hun werkgever. Dit is een aanvullend pensioen dat wordt uitgekeerd bovenop de AOW-uitkering. Alleen werknemers die bij een werkgever hebben meegedaan aan een pensioenregeling hebben recht op een werkgeverspensioen. Niet alle werkgevers in Nederland hebben een pensioenregeling. Daardoor bouwen niet alle werknemers in Nederland werkgeverspensioen op.
De vorm van de pensioenregeling verschilt bovendien per werkgever. Over het algemeen loopt de opbouw van het werkgeverspensioen tot de pensioengerechtigde leeftijd. Het is echter onder bepaalde voorwaarden wel mogelijk om eerder een deel van dit pensioen op te nemen. Dit heeft echter wel gevolgen voor de hoogte van de pensioenuitkering op een later tijdstip, bijvoorbeeld na de pensioengerechtigde leeftijd. Die uitkering wordt lager als er al eerder bedragen uit de pensioenregeling zijn opgenomen.
Pijler 3: zelfstandig pensioeninkomen opbouwen
Het is mogelijk dat het opgebouwde pensioeninkomen vanuit de AOW en het werkgeverspensioen voor iemand onvoldoende is om na de pensioengerechtigde leeftijd voldoende financiële middelen te hebben. In dat geval moet men tijdig naar een geschikte oplossing zoeken. Men kan dan bijvoorbeeld er voor kiezen om via een bankrekening een spaarbedrag op te bouwen.
Dit wordt ook wel banksparen genoemd. Een andere oplossing is een lijfrenteverzekering. Sommige mensen kiezen er ook voor om doormiddel van beleggingen een vermogen op te sparen voor een pensioen. Daar zijn echter wel risico’s aan verbonden want een beleggingsportefeuille kan ook in waarde dalen. Naast beleggingen zijn ook obligaties een mogelijkheid om vermogen te verwerven voor een pensioen. Als men zelfstandig extra pensioeninkomen gaat opbouwen dan komt dit inkomen bovenop de inkomsten uit de vorige pijlers.