Ambtenaren hadden in de jaren voor 2020 andere rechten en plichten dan werknemers in het bedrijfsleven. Vanaf 1 januari 2020 heeft de wetgever dit veranderd en vallen ambtenaren onder het private arbeidsrecht, evenals werknemers in het bedrijfsleven. Deze overgang is bepaald in de WNRA, wat staat voor “Wet Normalisering Rechtpositie Ambtenaren”. Tjerk van der Meij heeft op basis van informatie van de Rijksoverheid de volgende tekst op gesteld over dit onderwerp.
Wat blijft hetzelfde?
In zijn algemeenheid houden ambtenaren ook na het invoeren van de WNRA hun ambtelijke status. Dit is zo bepaald omdat een ambtenaar nog steeds in dienst is van de overheid. Omdat een ambtenaar werkt voor het algemeen belang, blijven de speciale regels voor hen gelden. Deze regels zijn bijvoorbeeld:
• Regels omtrent geheimhouding
• Verplichting om het melden van andere functies
• Verbod om giften aan te nemen en onomkoopbaar te zijn.
Door de invoering van de WNRA verandert er niks voor de ambtenaar op gebied van vakantiedagen & salaris. Andere arbeidsvoorwaarden worden vastgelegd in de cao.
Wat verandert er?
Voor het intreden van de WNRA werkten ambtenaren bij een overheidsinstelling on de een “aanstelling”. Deze is in de WNRA omgezet naar een arbeidsovereenkomst, evenals in het private bedrijfsleven. Ook kende het publieke bedrijfsleven geen cao’s, maar rechtspositieregelingen. Met het intreden van de nieuwe wet kent men in de publieke sector geen rechtspositieregelingen meer, maar vallen ook ambtenaren onder een cao. Bijvoorbeeld de cao gemeente.
Door het overeenkomen van een arbeidsovereenkomst in plaats van een aanstelling, kent de publieke sector nu de private ontslagprocedure. Dit betekent dat bij een ontslag van een ambtenaar de werkgever dit via de kantonrechter, of het UWV moet aanvragen. In het verleden kende de ambtelijke sector een andere ontslagprocedure. Binnen deze procedure werd een ambtenaar in het recht gesteld om bezwaar te maken bij de bestuursrechter. Door het afschaffen van de ambtelijke ontslagprocedure is dit niet meer mogelijk. Door de WNRA is het ontslagrecht gelijk getrokken aan het private ontslagrecht.
Voor wie geldt de WNRA?
De WNRA geldt voor vrijwel alle ambtenaren, inclusief de ambtenaren die altijd al op basis van een arbeidsovereenkomst werken (UWV, SVB, DNB). Toch zijn er enkele uitzonderingen op de wet. Deze uitzonderingen zijn:
• Rechters
• Politiek (Burgermeesters, Kamerleden, etc.)
• Werknemers bij defensie
• Werknemers bij de politie.
Voor de bovengenoemde ambtenaren geldt de WNRA niet. Zij krijgen dan ook niet te maken met privaat arbeidsrecht en werken op basis van de oude regeling.