Arbeidsongeschikt is een aanduiding die wordt gebruikt om duidelijk te maken dat iemand niet geschikt is om arbeid te verrichten met een erkende economische meerwaarde. Dit houdt in dat iemand die arbeidsongeschikt is niet in staat is om werk te verrichten dat echt bijdraagt aan het bedrijfsproces. Arbeidsongeschiktheid is een gevolg van verschillende ziekten, lichamelijke en geestelijke beperkingen.
Wanneer ben je arbeidsongeschikt?
Arbeidsongeschiktheid kan verschillende oorzaken hebben daarom zijn personen die arbeidsongeschikt zijn vaak moeilijk met elkaar te vergelijken. Zo kan de ene persoon bijvoorbeeld psychische beperkingen hebben terwijl een andere persoon juist lichamelijke klachten heeft. Het is voor een buitenstaander of leek vaak moeilijk om in te schatten in welke mate een persoon in staat is om bepaalde werkzaamheden te verrichten. De beoordeling of iemand arbeidsongeschikt is of niet moet men aan een ter zake kundige arts of bedrijfsarts overlaten. Een bedrijfsarts kan aan de hand van verschillende gesprekken en onderzoeken bepalen of iemand arbeidsongeschikt is en in welke mate hij of zij arbeidsongeschikt is. Dit wordt nauwkeurig vastgelegd in rapporten die desgewenst (gedeeltelijk) voor een werkgever inzichtelijk gemaakt kunnen worden.
Arbeidsongeschiktheid vanuit verschillende invalshoeken
Arbeidsongeschiktheid is een woord waarnaar men op verschillende manieren kan kijken. Een werkgever kan bijvoorbeeld een werknemer arbeidsongeschikt beschouwen wanneer deze op de werkvloer meer kost dat hij of zij oplevert. Een werknemer kan hier echter een hele andere mening over hebben en vindt het bijvoorbeeld belangrijk om een bijdrage te leveren aan het arbeidsproces en productieproces van het bedrijf. Het kan maatschappelijk een meerwaarde hebben om een arbeidsongeschikt persoon aan het werk te houden.
Deze persoon hoeft geen of slechts gedeeltelijk een uitkering te ontvangen en blijft in het werkproces. Dit laatste is in een aantal gevallen van arbeidsongeschiktheid een belangrijk aspect om er voor te zorgen dat iemand weer kan re-integreren. Ondanks het maatschappelijke aspect zijn economische motieven vaak erg belangrijk en regelmatig doorslaggevend om iemand arbeidsongeschikt te noemen. De overheid probeert echter te stimuleren dat werkgevers ook werknemers inzetten met een handicap of beperking. Een aantal bedrijven geeft hieraan gehoor maar meestal moeten dan wel speciale voorzieningen worden gecreëerd.
Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)
Als een werknemer in Nederland door een bedrijfsarts is afgekeurd voor het uitvoeren van werkzaamheden dan kan hij of zij in aanmerking komen voor de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). Deze wet behoort tot de werknemersverzekeringen en zorgt er voor dat arbeidsongeschikten een uitkering kunnen ontvangen. Ook zelfstandige ondernemers kunnen in Nederland er voor kiezen om een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten.