Een belangrijk doel van de Participatiewet is het vergroten van de bestaanszekerheid van mensen die in de knel zijn geraakt waardoor ze niet meer op eigen kracht kunnen functioneren in de maatschappij. Gemeenten besteden aandacht aan het herstellen van bestaanszekerheid. Er kunnen een aantal factoren een rol spelen als het gaat om bestaanszekerheid. Zo speelt voldoende inkomen een rol. Als mensen voldoende geld hebben om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien geeft dat namelijk een gevoel van zekerheid. Vaak denkt men bij het verkrijgen van inkomen aan een betaalde baan. Natuurlijk is arbeidsparticipatie een heel belangrijk streven toch is deelname aan het arbeidsproces niet voor alle mensen haalbaar. Dit is ook niet het enige aspect dat een rol speelt bij het bevorderen van bestaanszekerheid ook een zinvolle daginvulling is van belang.
Bevorderen van maatschappelijke participatie
Gemeenten kunnen ook sociale en maatschappelijke participatie bevorderen. Als mensen namelijk betrokken worden bij de maatschappij en niet langs de zijlijn blijven staan, kunnen ze sociale contacten krijgen waardoor ze beter kunnen functioneren. Daarnaast is het belangrijk dat er een veilige leefomgeving gerealiseerd wordt en een geschikte woning. Gemeenten kunnen op deze gebieden meedenken met hun burgers en gezamenlijk oplossingen realiseren. Het aanpakken van bestaansonzekerheid is echter niet een eenmalige actie of project. In plaats daarvan moet bestaansonzekerheid een structurele, integrale aanpak worden die voortdurend wordt bijgesteld. Er moet ook aandacht blijven voor sociale relaties. Omdat gemeenten veelal zelf de ruimte krijgen om invulling te geven aan een eigen beleid met betrekking tot de Participatiewet kunnen er in de praktijk verschillende maatregelen worden toegepast. Bovendien is elk mens en elke situatie verschillend waardoor maatwerk eerder regel dan uitzondering is.