Door verschillende bedrijven wordt de term ‘vroeger’ vaak gebruikt wanneer ze het over de ideale opleidingssituatie hebben. Dat begon volgens deze bedrijven al na de basisschool. Jet had de keuze tussen LTS, MAVO en HAVO. Heel transparant. De LTS was een school waarop je al vroeg een ‘vak’ leerde. De MAVO was theoretischer en de HAVO was voor de leerlingen die een hoger beroep konden en wilden uitvoeren. Als je van de LTS afkwam kon je al redelijk een vak uitoefenen in de metaal, de bouw of voor de dames in de verzorging. Daarnaast hadden ze de mogelijkheid om naar de MTS te gaan. Leerlingen van de MAVO konden doorstromen naar een MBO opleiding (dit konden LTS-ers ook) en een MTS opleiding. In dat laatste geval kwamen ze samen met voormalig LTS-ers in de klas te zitten.
Leerlingen die de HAVO hadden gehaald konden naar WO of HBO-opleidingen. Afgestudeerde MBO-ers en MTS-ers konden dan ook. Hoewel dit systeem iets complexer was als hierboven wordt geschetst was het toch voor de meeste leerlingen duidelijk hoe de doorstroom tussen de opleidingen werkte. Jet had bepaalde vakkenpakketten die je al vrij jong kon kiezen. Hierdoor was je eigenlijk vanaf de basisschool al bezig met je toekomst. Je leraar, je ouders en andere voorbeeldfiguren ondersteunden je bij het maken van een studiekeuze die bij je paste. Later werd deze rol ook ingevuld door decanen en opleidingsadviseurs.
Tegenwoordig
Anno 2013 komt men er achter dat het VMBO systeem niet zo succesvol is als men had gehoopt. Het bedrijfsleven vindt het jammer dat leerlingen met name in technische opleidingen zoals de LTS niet meer een echt vak leren. Het systeem is te theoretisch. Ook de opleidingen die na deze VMBO-periode doorlopen worden vinden in veel gevallen geen aansluiting bij de daadwerkelijke praktijksituatie waarin bedrijven werken. Een veel gehoorde klacht van bedrijven is: “ze komen van school en dan moeten ze het vak nog leren”. Om die reden zijn met name grote bedrijven onderling samenwerkingsverbanden aangegaan om leerlingen op het juiste niveau te brengen. BBL opleidingen zorgen er daarnaast voor dat naast school ook voldoende praktijk wordt geleerd.
De toekomst
Opleidingen zijn modegevoelig. Dat blijkt uit de ICT opleidingen en zelfs GAME opleidingen die worden aangeboden. Opleidingsinstituten luisteren maar wat graag naar de wensen van potentiële leerlingen. Met veel leerlingen op een opleiding kunnen opleidingsinstituten veel geld verdienen. Dit is in mijn ogen niet de juiste insteek. Leerlingen die een ‘pretopleiding’ hebben gevolgd komen na afloop van hun opleiding vaak bedrogen uit. Ze vinden geen aansluiting met de arbeidsmarkt. Opleidingstatuten moeten daarom de wens van het bedrijfsleven meer nadrukkelijk in hun opleidingen naar voren laten komen. Dat potentiële leerlingen het dan minder ‘leuk’ vinden moeten ze op de koop toenemen. Werk heeft later ook minder leuke kanten.