De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties wordt ook wel aangeduid met de Wet DBA. Dit is een wet die door het vorige kabinet werd ingevoerd om de schijnconstructies tussen zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) en hun opdrachtgevers tegen te gaan. De Wet DBA heeft echter sinds de invoering ervan voor problemen en onduidelijkheid gezorgd. Daardoor kon de overheid naar eigen zeggen geen boetes opleggen als zelfstandigen zonder personeel en hun opdrachtgevers onbewust de regels van de Wet DBA overtraden.
Wet DBA vervangen
Het nieuwe kabinet krijgt nu de uitdagende taak om de Wet DBA te vervangen door een wet die wel duidelijkheid verschaft over de positie van de zzp’er en de opdrachtgever die de zzp’er inleend. Inmiddels is duidelijk geworden dat de Belastingdienst tot 2020 geen boetes zal uitdelen voor het overtreden van de Wet DBA. Daardoor is de zzp-wet een soort tandeloze tijger geworden.
Aantal zzp’ers groeit
Het nieuwe kabinet moet echter wel tot oplossingen komen. Het aantal zzp’ers op de arbeidsmarkt neemt de laatste tijd alleen maar toe. Deze groep flexwerkers zijn in steeds meer sectoren werkzaam voor diverse opdrachtgevers. Inmiddels zouden er in Nederland meer dan een miljoen zzp’ers werkzaam zijn. De kans op schijnzelfstandigheid blijft echter bestaan en neemt alleen maar toe. Vooral zzp’ers met een laag inkomen en weinig zekerheid zouden hierdoor een kwetsbare groep vormen.
Schijnzelfstandigheid en schijnconstructies
Sommige zzp’ers worden beschouwd en behandeld als werknemers in plaats van opdrachtnemers. In dat geval heeft het inlenende bedrijf er voor gezorgd dat er een soort schijnconstructie ontstaat. Deze schijnconstructies worden door sommige malafide bedrijven gehanteerd om te besparen op de loonbelasting die bedrijven verplicht moeten afdragen over hun werknemers.
Handhaving Wet DBA was al uitgesteld
De handhaving van de Wet DBA was al eerder uitgesteld. Zou zouden bedrijven er rekening mee kunnen houden dat de handhaving tot 1 juli van 2018 niet zou worden uitgevoerd. Dat berekent dat het overtreden van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (of Wet DBA) vrijwel zeker niet tot een boete zou kunnen leiden. Nu wordt het uitstellen van de handhaving op deze wet uitgesteld tot 2020.
Modelcontracten
Een belangrijk aspect van de Wet DBA zijn de zogenaamde modelcontracten waarin de arbeidsrelatie of de opdracht tussen de zzp’er en de opdrachtgever inzichtelijk worden gemaakt. De Belastingdienst vereist dat de arbeidsverhouding inzichtelijk wordt gemaakt omdat dan duidelijk is of loonbelasting betaald moet worden door de ‘werkgever’ of niet. Als een bedrijf echter een zzp’er inhuurt is er geen sprake van een arbeidsrelatie tussen een werkgever en werknemer maar is er sprake van een opdrachtgever en een opdrachtnemer. In dat geval is er geen sprake van een arbeidsrelatie maar een overeenkomst waarin een opdracht of project wordt uitgevoerd door de zelfstandige zonder personeel.
Blijven de modelcontracten?
Het is momenteel onduidelijk of in de nieuwe wetgeving voor zzp’ers de modelcontract zullen worden gebruikt. Ook de vormgeving van deze modelcontracten en de inhoud daarvan zijn momenteel onderwerpen van discussie. Het kabinet wil schijnzelfstandigheid aan banden leggen maar moet daarvoor een waterdicht systeem ontwikkelen. Dat blijkt enorm moeilijk. Zo moet men zich eerst gaan afvragen wanneer er precies sprake is van schijnzelfstandigheid of niet.
Onzekerheid is slecht voor zzp’ers en hun opdrachtgevers
De onzekerheid over de Wet DBA is niet goed voor zzp’ers en potentiële opdrachtgevers. Bedrijven aarzelen namelijk om zzp’ers in te huren omdat er zoveel onzekerheid is. Bedrijven zijn bang dat ze op een gegeven moment toch worden geconfronteerd met een naheffing op de loonkosten of zelfs een boete. Dat zorgt er voor dat Wouter Koolmees de minister van Sociale Zaken er staatssecretaris Menno Snel van Financiën druk bezig zijn om oplossingen te bedenken voor de huidige knelpunten in de zzpwetgeving.