Een mangat is een nauwe toegang tot een besloten ruimte waar een volwassen man doorheen past. De term mangat wordt onder andere gebruikt in de technische sector en maritieme wereld. Zo spreekt men van een mangat als men het heeft over de opening van een stoomketel waardoor de monteur of installateur naar binnen kan om reparaties te verrichten. Ook een opening van een riool of besloten technische ruimte wordt mangat genoemd. Hieronder zijn een aantal sectoren in alinea’s benoemd waar mangaten aanwezig (kunnen) zijn.
Mangaten in de techniek
In de industrie wordt veel gebruik gemaakt van mangaten om technische ruimten te bereiken. Dit kunnen bijvoorbeeld ook de gedeelten zijn waar leidingen zijn aangebracht of de installaties voor de verwarming. Eveneens kunnen procestechnische installaties zijn vaak verstopt achter mangaten. Deze besloten ruimten kunnen gevaar opleveren omdat in de (chemische) industrie gevaarlijke stoffen vrij kunnen komen. Een besloten ruimte achter een mangat wordt vaak nauwelijks geventileerd en dat zorgt er voor dat er naast gevaarlijke stoffen ook nauwelijks zuurstof aanwezig kan zijn.
Daarom moeten werknemers die een besloten ruimte binnentreden belangrijke veiligheidsmaatregelen nemen en specifieke persoonlijke beschermingsmiddelen dragen. Dit kan adembescherming zijn maar ook een persoonlijke monitor en persoonlijke explosiemeter waarmee gevaarlijke explosieve mengsels tijdig kunnen worden opgespoord in de atmosfeer van de besloten ruimte. Tot slot dient er meestal een mangatwacht aanwezig te zijn als er werkzaamheden in een besloten ruimte worden uitgevoerd. De mangatwacht dient voortdurend contact te houden met de werknemers die in een besloten ruimte werken maar mag zelf de besloten ruimte niet naar binnen treden. De mangatwacht dient snel en effectief op te treden wanneer de veiligheid en gezondheid van de werknemers in de besloten ruimte in gevaar dreigt te komen.
Mangaten in de maritieme sector
Mangaten treft men ook aan op zeeschepen en marineschepen. Deze worden bijvoorbeeld gebruikt om van het ene dek naar het andere dek toe te gaan. De dekken van schepen kunnen doormiddel van stalen trappen worden bereikt. Deze stalen trappen komen uit bij mangaten. Er zijn verschillende mangaten aan boord op schepen. De zogenaamde bovendekse mangaten bevatten meestal geen deksel waarmee het mangat kunnen worden afgesloten. Onderdekse mangaten kunnen vaak wel worden afgesloten met mangatdeksels. Vooral dieper gelegen besloten ruimten in machinekamers kunnen vaak hermetisch afgesloten worden met handpalklemmen of een wielhengsel.
De reden waarom men mangatdeksels gebruikt is om de ruimten af te sluiten wanneer er calamiteiten plaatsvinden. Op die manier kan men compartimenten afsluiten als gedeelten van het schip vol water lopen of als er branden ontstaan. Het afsluiten van een mangatdeksel mag pas gebeuren als de laatste persoon de ruimte heeft verlaten.
Ook kunnen schepen of duikboten een mangat bevatten aan de buitenzijde van het vaartuig. Hiermee kan men dus via een mangat het schip of de duikboot verlaten. Ze worden gemonteerd in een onderzeeverblijf waar men via het mangat het verblijf kan bereiken of verlaten.
Mangaten in vliegtuigen
Ook vliegtuigen kunnen mangaten bevatten. Deze worden gebruikt door personeel om via ladders naar andere compartimenten te gaan. Zo kan men ook technische ruimten in vliegtuigen bereiken door via een mangat en een ladder te klimmen.
Bij diepzeeonderzoekingen kunnen duikers, via een mangat, uit of in het diepzeecompartiment van een duikklok of onderzeeverblijf zwemmen. Deze onderzeese mangaten kunnen, natuurlijk voor de veiligheid, afgegrendeld worden.