Installaties moeten veilig zijn en zo zijn aangelegd dat de kans op ongelukken zo klein mogelijk is. De risico’s in de woningbouw en reguliere utiliteit zijn echter kleiner dan de risico’s die gelden in gebouwen en gebieden waar brandbare en explosieve stoffen zijn opgeslagen of worden behandeld. In deze gebieden worden installaties met zeer grote zorg aangelegd en onderhouden. Men heeft het hierbij over explosieveilige zones. De installaties in deze zone worden ook wel explosieveilige installaties genoemd. Deze installaties worden ook wel Ex installaties genoemd.
Richtlijnen Ex installaties
Monteurs en bedrijven die Ex installaties aanleggen en onderhouden moeten zich houden aan strenge wetgeving en regelgeving. De wetgever stelt namelijk speciale eisen aan installaties die geïnstalleerd zijn in een omgeving met explosieve mengsels. Hiervoor zijn onder andere de ATEX richtlijnen van toepassing. ATEX is een afkorting die uit de Franse taal afkomstig is, voluit staat ATEX voor ‘ATmosphère EXplosible’. Dit kan worden vertaald met explosieve atmosfeer. Het woord atmosfeer houdt in dit verband de lucht op de werkplek of werkomgeving in. Door het vermengen van zuurstof en een brandbare stof, gas, damp of nevel kan een gevaar op explosies ontstaan. In een atmosfeer met een verhoogd risico op explosies moeten installaties zo worden aangelegd dat een explosieveilige zone ontstaat.
De ATEX richtlijnen geven duidelijk weer welke voorschriften er zijn voor de elektrische materialen die toegepast mogen worden in Ex zones. Hierbij kan gedacht worden aan eisen met betrekking tot verlichting, elektromotoren en frequentieregelaars.
NEN-EN-IEC 60079-0
Voor het plaatsen van installaties in Ex zones zijn ook NEN-EN normen ontwikkelt. De algemene norm hiervoor is de NEN-EN-IEC 60079-0. Deze norm bevat algemene eisen met betrekking tot het ontwerpen, het beproeven en het markeren van Ex-onderdelen en materieel. NEN-EN-IEC 60079 bevat een uitgebreide serie normen deze zijn in delen beschreven. Vooral delen 10, 14 en 17 worden veel gebruikt.
NEN-EN-IEC 60079-10-1
Dit deel gaat over explosieve gasatmosferen en de classificatie van gebieden waar naast brandbaar gas ook brandbare nevel en damp aanwezig kunnen zijn.
NEN-EN-IEC 60079-10-2
Dit deel van de NEN norm gaat over de gevarenzone-indeling met betrekking tot explosiegevaar van explosieve stofatmosferen.
NEN-EN-IEC 60079-14
De norm IEC 60079-14 geeft voorschriften voor de keuze van elektrisch materiaal in een omgeving met stofontploffingsgevaar en gasontploffingsgevaar. In deze norm worden richtlijnen gegeven voor het ontwerp en de opstelling van elektrische installaties. Aan het einde van 2013 is een nieuwe versie van deze norm gepubliceerd.
NEN-EN-IEC 60079-17
De NEN-EN-IEC 60079-17 is gericht op Inspectie en onderhoud van elektrisch installaties in Ex zones.
NEN-EN-IEC 60079-19
Aan het onderhouden en reviseren van Ex installaties zijn ook eisen gesteld. Deze eisen staan in de NEN-EN-IEC 60079-19. De eisen in deze norm zijn gericht op renovatie, revisie en reparatie van Ex installaties en materieel in Ex zones.