Wat wordt bedoelt met vakwerk of een vakwerkconstructie in de civiele techniek of bouwkunde?

Vakwerk is een term die op verschillende manieren kan worden uitgelegd. Zo zijn er mensen die bij het woord ‘vakwerk’ denken aan een product dat vakkundig is gemaakt door een techneut. In de civiele techniek en bouwkunde wordt met ‘vakwerk’ ook een constructie bedoelt. Deze constructie wordt gebruikt om een bepaalde ruimte te overspannen. Bij constructies voor bruggen kan men bijvoorbeeld gebruik maken van verschillende verbindingen waardoor vakken ontstaan.

Meestal gebruikt men daarvoor metalen profielen en buizen maar men kan ook gebruik maken van andere materialen zoals hout. Voorbeelden van vakwerk kan men vinden in vakwerkbruggen en dakstoelen. Daarnaast wordt ook in de audiovisuele techniek gebruik gemaakt van vakwerkconstructies. Deze zijn meestal van aluminium gemaakt. Deze constructies noemt men ook wel bij de Engelse naam ‘truss’. De trussen die gebruikt worden in de theatertechniek zijn meestal uitneembaar en worden gebruikt om er  verlichtingsunits en geluidsunits op te bevestigen.

Toepassen van verbindingen
Als men kijkt naar een truss of een vakwerkbrug dan ziet men dat deze constructies uit allemaal verbindingen zijn samengesteld. Over het algemeen gebruikt men hiervoor driehoeken. De reden waarom driehoekverbindingen worden toegepast ligt in het feit dat driehoeken vormvast zijn.

Het is echter ook mogelijk om bij vakwerk gebruik te maken van een ladderconstructie. Een bekend voorbeeld hiervan is de Vierendeelligger. Deze constructie is vernoemd naar de Belgische ingenieur Arthur Vierendeel. Hierbij worden geen driehoeken gebruikt maar rechthoeken.

Vakwerkconstructies worden overigens niet alleen horizontaal toegepast. Het is namelijk ook goed mogelijk om vakwerkconstructies verticaal toe te passen in bijvoorbeeld grote zendmasten.

Vakwerkconstructie ontwerpen
Uiteraard moet men de constructieprincipes uit de constructieleer in acht nemen als men een vakwerkconstructie ontwerpt. Een constructeur moet daarom meestal verschillende sterkteberekeningen maken voordat het ontwerp van de vakwerkconstructie gereed is en uitgevoerd kan worden.