Wat is stansen en waar wordt deze bewerking voor gebruikt?

Stansen wordt met name in de plaatbewerking toegepast. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een stansmachine. Met deze machine kunnen vormen uit plaat worden gehaald. Met een stansmachine worden delen van het plaatmateriaal uit de basisplaat geslagen. Dit kan men over het algemeen toepassen bij dunne plaat. Daarnaast kan men de plaat in een bepaalde vorm of hoek zetten doormiddel van stempels.

Stempels
Voor het vervormen van plaat doormiddel van een stansmachine worden stempels in de stansmachine geplaatst. Deze stempels worden door gereedschapsmakers of stempelmakers gemaakt doormiddel van verspanende technieken zoals draaien en frezen. Daarnaast worden onderdelen van stempels nauwkeurig aan elkaar bevestigd doormiddel van verschillende verbindingstechnieken zoals lassen en schroefdraadverbindingen. Bij het stansen maakt men gebruik van een bovenstempel en een onderstempel. Deze stempels moeten goed op elkaar aansluiten wanneer men de stansmachine in werking zet.

Een stempel wordt met grote zorgvuldigheid gemaakt omdat de vorm van het stempel in het plaatmateriaal wordt geslagen. Het stansen gebeurd meestal seriematig. Er worden van een bepaalde vorm meerdere exemplaren gemaakt met behulp van een stansmachine. Een stansmachine wordt in de praktijk meestal gebruikt voor het aanbrengen van verschillende vormen in metalen plaat. Daarom zijn in een metaalbedrijf meestal meerdere stempels aanwezig die in de stansmachine kunnen worden geplaatst. Als men weer de dezelfde producten wil fabriceren kan men de stempels weer opnieuw gebruiken. Hierdoor hoeft een metaalbedrijf niet voor elke productieserie opnieuw stempels te laten maken. Het maken van stempels is namelijk zeer kostbaar omdat het werk specialistisch is.

Toepassing van stansen
Doormiddel van stansen kunnen verschillende producten worden gemaakt. Hierbij kan gedacht worden aan metalen bakjes en gereedschapskisten. Ook auto-onderdelen en machineonderdelen kunnen worden gestanst. Daarnaast kunnen de meest uiteenlopende siervormen worden gestanst met een stansmachine. Deze siervormen kunnen worden gebruikt voor bijvoorbeeld hekwerken en woningdecoratie.

Stansen of ponsen
Stansen lijkt op ponsen. De benaming van deze twee bewerkingstechnieken wordt in de praktijk regelmatig doorelkaar heen gebruikt. Over het algemeen bedoelt men met ponsen het slaan van gaten uit een plaatmateriaal. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het ponsen van gaatjes in een blad papier. Ponsen is het aanbrengen van gaten in plaatmateriaal waarbij de plaat het product is en niet de vorm die tijdens het ponsen uit de plaat wordt geslagen of gesneden.

Bij stansen is de vorm die uit het gat komt het product. De plaat waaruit de vorm wordt gestanst is basismateriaal en zal na afloop worden verwijdert. De gestanste vormen worden indien nodig verder in het productieproces bewerkt of verwerkt.