Wat is kathodische bescherming (KB)?

Er zijn verschillende technische mogelijkheden om ferro metalen te beschermen tegen corrosie. Zo kan er gebruik worden gemaakt van verzinken, of van speciale coatings. Deze middelen zijn effectief maar voor de lange duur zijn ze niet altijd geschikt. Vooral wanneer ferro metalen regelmatig in contact komen met (zout) water en erosie doormiddel van zand en wind kan de buitenste coating langzamerhand afgebroken worden. Het gevolg is dat er roestplekken ontstaan die zich steeds verder uitbreiden. Hierdoor kan een metalen object ernstig worden beschadigd en langzamerhand afbreken. Dit moet worden voorkomen. Een methode waarmee metalen kunnen worden beschermd tegen corrosie is kathodische bescherming (KB).

Hoe werkt kathodische bescherming (KB)?
Kathodische bescherming wordt gebruikt ter bestrijding van corrosie. Hierbij wordt het potentiaal van object dat beschermd moet worden verlaagd. Door het verlagen van het potentiaal ontstaat er een vertraagde anodereactie tussen de ijzerionen en het ijzer (ferro). Hierdoor wordt het object dat beschermd moet worden een kathode. Een kathode is de pool waar elektronen naar binnen gaan. Een anode is de pool waar de elektronen uit komen. Een anode is daarmee een elektrode. Kathodische bescherming werkt preventief tegen corrosie. Kathodische bescherming is er in twee vormen: met opgedrukte spanning en doormiddel van een opofferingsanode. Deze twee vormen worden hieronder uitgelegd.

Kathodische bescherming doormiddel van opofferingsanode
Er wordt bij kathodische bescherming doormiddel van een opofferingsanode gebruik gemaakt van een onedeler metaal dat aan een edeler metaal wordt bevestigd. Opofferingsanoden worden ook wel  galvanische anoden genoemd. Zink kan hiervoor worden gebruikt want het is onedeler dan ijzer. Daarom worden zink of zink-aluminiumlegeringen onder andere op schepen bevestigd. Op landinstallaties wordt gebruik gemaakt magnesium- en zinklegeringen. Het elektronenpotentiaal verloopt van het hoogste naar de laagste metaalsoort. Zink dat bevestigd is aan ijzer geeft bij oxidatie elektronen af aan ijzer. Zink wordt hierdoor opgeofferd en oxideert weg en beschermd daardoor het ijzer waaraan het bevestigd is. Zink creëert in deze situatie beschermstroom  en is een opofferingsanode die haar elektroden afstaat aan de kathode ijzer. Daarom wordt gesproken over kathodische bescherming. Bij het gebruik van een opofferingsanode wordt geen externe stroombron of bekabeling toegepast omdat het onedele metaal zelf beschermstroom creëert.

Kathodische bescherming doormiddel van opgedrukte spanning
Kathodische bescherming met opgedrukte spanning wordt onder andere gebruikt bij wapeningstaal in beton. Dit wordt ook wel kathodische bescherming doormiddel van vreemdstroom genoemd. Dit is niet geheel juist omdat het gaat om een spanning die op het te beschermen metaal wordt gedrukt. Opgedrukte spanning is daardoor de juiste term voor deze vorm van kathodische bescherming. Het wapeningstaal wordt doormiddel van gelijkspanningstroom op een kunstmatige manier negatief gehouden. Hierdoor wordt het staal van een anode in een kathode verandert. Vreemdstroom wordt ook wel opgelegde stroom genoemd. Het potentiaal van wapeningstaal wordt verlaagd door een externe bron die gelijkspanningstroom op het te beschermen object legt. Deze externe bron kan bijvoorbeeld een gelijkrichter of accu zijn. De hoeveelheid gelijkspanningstroom die op het object wordt gezet is afhankelijk van wat het te beschermen object nodig heeft. Er kan een grotere stroomafgifte worden gerealiseerd dan bij kathodische bescherming doormiddel van een opofferingsanode. Hierdoor kunnen ook grotere oppervlaktes beschermd worden tegen corrosie.

Waarvoor kan kathodische bescherming worden gebruikt?
Verschillende producten kunnen kathodisch worden beschermd. Er wordt onder andere kathodische bescherming aangebracht bij damwanden, leidingen, opslagtanks en betonconstructies. Ook in de offshore wordt kathodische bescherming gebruikt voor bijvoorbeeld boorplatformen en schepen.