Wat is houtbewerking?

Houtbewering is een verzamelnaam voor alle technieken die worden gebruikt voor het bewerken van hout. Het bewerken van hout kan verschillende doelen hebben. Zo kan men hout gaan bewerken om stevige constructies en verbindingen te vervaardigen. Hierbij kan men denken aan houten constructies die vallen onder houtskeletbouw (HSB). Ook in de (ambachtelijke) scheepsbouw en jachtbouw wordt nog veel hout bewerkt, denk hierbij aan de teak dekken voor jachten.

Bij meubels past men ook houtbewerkingstechnieken toe. Meubels moeten functioneel en sterk zijn maar daarnaast ook sierlijk. Daarmee komt men op het tweede doel waarvoor men houtbewerking toe kan passen namelijk versiering. Als men het over versiering in de houtbewerking heeft denkt men al snel aan houtsnijwerken of houtsnijkunst.

Houtbewerking vroeger
Voordat men elektriciteit had werd het overgrote deel van de houtbewerking nog met de hand gedaan. Hiervoor gebruikte men handgereedschappen zoals een handzaag, beitels, gutsen enz. De ambachtsman kon met zijn eigen spierkracht en gereedschappen hout in de gewenste vorm brengen. Dit was en is een bijzondere vorm van vakmanschap want hout is een natuurlijk product. Omdat het een natuurlijk product is zal de houtbewerker de vorm van het hout, de hardheid en elasticiteit goed voor ogen moeten houden als hij het hout wil bewerken. Voor elke constructie, meubel of kunstwerk is bepaald hout geschikt en ander hout niet geschikt. Een dek van een jacht moet bijvoorbeeld hard en slijtvast zijn daarom is teak hout geschikt maar zou men nooit wilg gebruiken. Het hout van een wilg is buigzamer en zachter en kan men makkelijker in een gewenste vorm brengen. Daarom kan men wilgenhout voor snijwerk gebruiken. Voor het maken van klompen wordt nog steeds wilgenhout en populierenhout gebruikt. Dit hout is makkelijk bewerkbaar en groeit heel snel.

Houtbewerking tegenwoordig
Ook tegenwoordig is een houtbewerker goed op de hoogte van de eigenschappen van houtsoorten. Echter zijn er nu wel veel meer mogelijkheden om hout machinaal te bewerken. Niet alleen zagen wordt machinaal gedaan, ook boren, schuren en schaven. Daarvoor zijn elektrische en pneumatische gereedschappen ontwikkeld in de loop der jaren. Tegenwoordig word de meeste houtbewerking machinaal gedaan in Nederland. Dit heeft een aantal voordelen: het gaat sneller en kost minder kracht. Daardoor worden veel kosten bespaard. In de hobbysfeer wordt echter nog wel veel houtbewerking met de hand gedaan. Dit wordt meestal uitgevoerd voor sierwerken en kunst. Er zijn voor hobbyisten echter ook veel elektrische gereedschappen verkrijgbaar om hout in de gewenste vorm te brengen. Zelfs met kettingzagen brengt men tegenwoordig vormen aan in houten stammen om bijvoorbeeld tuinbeelden en vogelhuisjes te maken. Als men echter een hoog afwerkingsniveau wil hebben zal men toch op een gegeven moment meer handgereedschappen moeten gebruiken.