De kwaliteit van lassen is belangrijk. Niet alleen bedrijven moeten kunnen aantonen dat de conform de normen lassen, ook lassers zelf dienen dit aan te kunnen tonen. Een bedrijf moet haar lasmethodes kwalificeren. Dit wordt de lasmethodekwalificatie genoemd. Elk lasproces dat binnen een bedrijf conform bepaalde normen moet worden uitgevoerd zal gekwalificeerd moeten worden. De lasmethodekwalificatie is daardoor een belangrijk proces dat binnen een bedrijf wordt uitgevoerd. De uitkomst van deze kwalificatie heeft invloed op de projecten die binnen het bedrijf mogen worden uitgevoerd en de producten die worden gemaakt. Bij elk product of project waarvoor gelast moet worden is een beschrijving aanwezig. Deze beschrijving is de lasmethodebeschrijving of in het Engels de Welding Procedure Specification. In deze beschrijving staat duidelijk omschreven hoe een las gemaakt moet worden en onder welke normen dat dient te gebeuren.
Certificaten en kwalificaties en de kwaliteit van lasmethodes
De kwaliteit van lasmethodes moet worden aangetoond. Het is echter niet efficiënt om elk gelaste product of machine te testen op de laskwaliteit. Het testen van een las kost namelijk veel tijd en daarnaast worden de testen ook in speciale testlaboratoriums gedaan. Verder worden veel proeven en testen destructief gedaan. Daarbij wordt onder andere gebruik gemaakt van een trekproef. Hierbij worden delen van het werkstuk uit elkaar getrokken om te kijken waar de scheur in het werkstuk ontstaat. Als de las beduidend eerder scheurt dan de rest van het werkstuk wordt het werkstuk over het algemeen afgekeurd. Een andere vorm van destructief onderzoek is het doorzagen van de las. Hierbij wordt gekeken of er geen insluitingen of openingen in de las aanwezig zijn. Een destructief onderzoek leid tot de vernietiging van het werkstuk, daarom kan men niet elk gelast product destructief testen.
De lasmethodekwalificatie is hiervoor een geschikte oplossing. Dit is een schriftelijk document waarin is beschreven welke lasmethode gekwalificeerd is. Met de lasmethodekwalificatie kan een bedrijf aantonen dat ze het beschreven lasproces conform de normen uitvoert. Lassers die in het bedrijf werkzaam zijn moeten echter ook kunnen aantonen dat ze conform de normen kunnen en mogen lassen. Daarvoor moeten lassers ook gekwalificeerd worden. Een gekwalificeerde lasser ontvangt een lascertificaat. Met dit lascertificaat kan de lasser aantonen dat hij of zij een bepaalde lastmethode conform de normen uit mag voeren.
Proeflassen voor de lasmethodekwalificatie en lasser kwalificatie
Voordat een lastmethode daadwerkelijk gekwalificeerd wordt dient in het bedrijf dat de kwalificatie heeft aangevraagd een proeflas te worden gemaakt. Doormiddel van een proeflas kan het bedrijf aantonen of het bedrijf op het gewenste niveau last. Dit gewenste niveau is beschreven in de lasnormen. De lasnormen kunnen zowel Europees zijn (EN) als Amerikaans (ASME).
Ook de lasser dient voor zijn of haar certificering gekwalificeerd te worden. Daarvoor moet de lasser zelf een proeflas maken. Dit kan op het bedrijf zelf maar het mag ook bij een erkend opleidingsinstituut gedaan worden waar lasopleidingen worden gegeven.
Hoe wordt een proeflas gemaakt?
Een proeflas moet door een lasser worden gemaakt. Het maakt daarbij niet uit of het om een lasmethodekwalificatie gaat of een lasser kwalificatie, in beide gevallen moet de lasser zelf de proeflas maken. Om er zeker van te zijn dat een lasser zelf de las maakt is er een getuige aanwezig van een onafhankelijk instituut.
De lasser dient zelf zijn of haar laswerkzaamheden voor te bereiden. Daarbij moet de lasser zelf de voorgeschreven lasnaad aanbrengen. Ook dient de lasser zelf het lastoestel in te stellen zodat op de gewenste stroomsterkte wordt gelast. Als voorverwarming van de plaat is voorgeschreven moet de lasser er voor zorgen dat de gewenste voorverwarmtemperatuur wordt bereikt. Deze temperatuur wordt ook gemeten. Als deze voorbereidingen goed zijn uitgevoerd mag de lasser de daadwerkelijke las aanbrengen met de voorgeschreven lasdraad en het voorgeschreven lasproces bijvoorbeeld MIG/MAG, BMBE of TIG- lassen.
De onafhankelijke getuige ziet er op toe dat alle handelingen van de lasser conform de voorgeschreven normen worden uitgevoerd. Als dit het geval en de lasmethode is afgerond wordt de las vervolgens gekeurd door een eveneens onafhankelijk onderzoek- of testlaboratorium. De uitslag van dit laboratorium is bepalend voor het verstrekken van een lasmethodekwalificatie of een lasser certificaat.